Najbardziej tajemnicze i zaskakujące budowle świata starożytnego

Kiedyś były wspaniałymi obiektami, budziły zachwyt i uznanie. W jakim celu istniały, jak pierwotnie wyglądały i dlaczego nie przetrwały do dziś? Przybliżamy intrygujące budowle z czasów starożytności.

Latarnia morska na Faros

Ta niezwykła budowla została zbudowana ok. 280 r. p.n.e. na wyspie Faros na Morzu Śródziemnym na polecenie Ptolemeusza, a ukończona przez jego syna Ptolemeusza II. Prawdopodobnie jej pomysłodawcą był Aleksander Wielki. Była to pierwsza latarnia morska w starożytności. Najprawdopodobniej stała się jedną z najwyższych budowli antycznego świata, a jej wysokość została określona na 150 m. Niestety dziś nie można dokładnie zweryfikować tej wysokości, gdyż latarnia nie przetrwała do naszych czasów.

Wiemy za to, że została zbudowana z kamiennych bloków w jasnym odcieniu, stanowiących trzy poziomy. Pierwsza, najniższa, kwadratowa i najszersza sekcja miała cztery duże fasady; kolejna, środkowa, węższa część była na planie ośmioboku, a najwyższa na planie koła. W ostatniej sekcji zainstalowano lustro, które odbijało promienie słoneczne w dzień, a nocą rozpalano tam ogień. Pomagało to żeglarzom przybywającym do Aleksandrii w nawigacji. Kamienne bloki latarni były wzmocnione ołowiem, by mogły wytrzymywać napór uderzających fal. Na jej szczycie znajdował się nieduży pomnik greckiego boga mórz Posejdona. Już sam wygląd tej budowli musiał robić duże wrażenie na żeglarzach wpływających do portu.

Przez 1000 lat latarnia była nieuszkodzona, dopiero poprzez liczne trzęsienia ziemi została zniszczona, a jej upadek notuje się na XV wiek. W miejscu, gdzie była zbudowana, w 1477 r. sułtan Mameluków Kait Bey zbudował na jej podstawie twierdzę Ford Qaitbay, która stoi do dzisiaj.

Świątynia Artemidy w Efezie

Grecka świątynia została poświęcona bogini łowów i zwierząt Artemidzie, której posąg prawdopodobnie znajdował się w środku budowli. Od imienia bogini świątynia jest nazywana również Artemizjonem. Została wybudowana około 550 r. p.n.e. z polecenia króla Krezusa, władcy Lidii. Król był wielkim czcicielem Apolla i Artemidy, dlatego na budowę świątyni w Efezie nie szczędził środków.

Efez był w starożytności jednym z najważniejszych miast greckich w Jonii. Teren ten leżał w środkowej części zachodniego wybrzeża dzisiejszej Turcji. Bardzo dobrze rozwijał się tam handel, a w Efezie można było spotkać ludzi różnych narodowości, robiących interesy.

Bogini Artemida łączyła w sobie cechy kultu matki i bogini płodności. Miasto natomiast było związane z nią zarówno duchowo, jak i materialnie, a do świątyni, gdzie znajdował się jej posąg, pielgrzymowali ludzie z różnych zakątków świata. Świątynia i kult bogini były dla miasta bardzo ważne, ale nie wykluczało to wybuchów różnych lokalnych zamieszek.

Artemizjon zbudowano na planie prostokąta 115 x 55 metrów na fundamentach starszej świątyni. Całość otoczono kolumnadą o wysokości kilkunastu metrów. Piękna świątynia, o którą tak dbano i upiększano, została zniszczona w nocy w 356 r. p.n.e. przez Herostatesa, którego skazano za ten czyn na śmierć i zapomnienie.

W odbudowę budowli zaangażował się król macedoński Aleksander Wielki. Świątynia została wtedy uznana za jeden z cudów świata. Jej boki wynosiły 111 m x 51 m, miała również podest i trzynaście stopni. Do odbudowy zatrudniono najlepszych budowniczych. Po kolejnej odbudowie przetrwała 600 lat, a zniszczona ostatecznie została w 263 r. n.e. w czasie najazdu Gotów. Dzisiaj możemy obserwować jedynie szczątki pozostałe po tej cudownej budowli, widoczna jest jedynie kolumna i fragmenty ołtarza.

Wiszące ogrody Semiramidy w Babilonie

Wiszące ogrody królowej Semiramidy prawdopodobnie powstały na zlecenie króla Nabuchodonozora II w antycznym Babilonie pomiędzy 605 a 562 r. p.n.e. Ich istnienie nadal jest podważane i nie jest pewne, czy zostały ostatecznie zbudowane. Nie jest również jasne, dlaczego nazwano je imieniem aryjskiej królowej Semiramidy, która żyła dwa wieki przed ich powstaniem.

Lokalizacja tych ogrodów jest jedynie przypuszczeniem i nie została ostatecznie potwierdzona. Zachowało się jednak kilka relacji ze świata antycznego, które mówią o tym, jak wyglądały ogrody. Wzbudzały one prawdopodobnie podziw i zachwyt, a składały się z siedmiu piętrowych tarasów, na których została nasadzona bujna roślinność. Zewnętrzne krawędzie były porośnięte pnączami, które opadały na niższe poziomy, tworząc jedność z drzewami, krzewami i kwiatami. Wyglądały bardzo lekko, jakby unosiły się w powietrzu. Stąd wzięła się nazwa wiszących ogrodów.

Latem niewolnicy zajmowali się nawadnianiem ogrodów, gdzie umieszczono źródełka i wodospady, w których żyły zwierzęta. Gdy w Babilonie panowała wysoka temperatura, w ogrodach kwitły kwiaty, a roślinność była cały czas zielona. Wszystkie te elementy spowodowały, że ogrody zostały uznane za jeden z cudów świata. Konstrukcja była nawadniana wodami z rzeki Eufrat, a według relacji król stworzył rajski ogród w klimacie Babilonu dla swojej żony.

Przyjmuje się, że ogrody ostatecznie zostały zniszczone w I w. n.e. w wyniku trzęsienia ziemi.

Wielka piramida Cheopsa w Gizie

Jest to jeden z najstarszych cudów świata, który przetrwał do naszych czasów. Piramida powstała około 2570 r. p.n.e., a jej budowę ukończono w ciągu 20 lat. Piramida Cheopsa, znana również jako Wielka Piramida, była częścią kompleksu nekropoli Khufu złożonego z dużych świątyń i mniejszych piramid. Była najwyższą budowlą stworzoną przez człowieka przez ponad 3800 lat, aż do czasu powstania starej Katedry św. Pawła w Londynie w 1040 r. Nie sama wysokość jednak była dużym zaskoczeniem dla historyków i inżynierów. Dziś, po utracie końcówki, osiąga ona 138,6 m, a jej podstawa powierzchni wynosi 52 900 m². Przeliczając to na wagę, piramida może ważyć około 6,5 mln ton (jest to efekt ułożenia jej z 2,3 mln kamiennych bloków). Bloki ważyły średnio od 2 do 30 ton. Według obliczeń każdego dnia budowy układano ok. 800 ton kamieni.

Do budowy piramidy potrzebne było zbudowanie szeregu ramp, które mogły być stosowane jako pochylnie do przenoszenia bloków w trakcie budowy. Zaprawa, której użyto, jest mocniejsza niż kamień i przetrwała do dzisiaj, ale mimo wielu analiz nie jest możliwa do odtworzenia.

Piramida została przeznaczona na grobowiec faraona Cheopsa. Do dzisiaj jednak naukowcy nie odnaleźli żadnych dowodów świadczących o tym fakcie. W piramidzie nie odkryto żadnych szczątków ani śladów po umieszczeniu tam mumii. Przez 3500 lat nikt nie odważył się wchodzić do piramidy w obawie przed klątwą. Po raz pierwszy wszedł do niej syn Haruna Raszida, który liczył na odnalezienie w niej skarbów. Arabowie, gdy zniszczyli część Kairu w 1168 r., odkryli piramidę, a w jej środku znaleziono jedynie pustą granitową skrzynkę. Odrywali z niej poza tym białe wapienne płyty i ukradli wierzchołek.

Piramida jako jedyna w Egipcie posiada wewnętrzne przejścia w górę i dół. Temperatura wewnątrz jest stała i wynosi około 20°C. Razem z całym zespołem piramid i Sfinksem jest ważnym symbolem starożytnego świata oraz współczesnego Egiptu, który przyciąga turystów. Wielka piramida w Gizie jest najstarszym obiektem z siedmiu cudów świata. Jest również największą piramidą, jaką kiedykolwiek wybudowano.

Nietypowe pomniki w Polsce, które schodzą z piedestału – poznaj je w Magazynie Koncept.