O co chodzi z tą inflacją? Od czego zależy stabilność cen?

Cykl: Funkcje i zadania NBP

Jako pokolenie obecnych studentów czy młodych absolwentów, nie pamiętamy czasów PRL-u. Wielu z nas może jednak usłyszeć od rodziców czy dziadków o kolejkach, brakach produktów na półkach sklepowych czy „kartkach” na mięso. Wśród opowieści prawdopodobnie przewija się również wątek galopującej inflacji, która nie tylko powodowała stały wzrost cen, ale również sprawiła, że przeciętny pracownik mógł się wydawać milionerem, skoro w pewnym okresie w takich nominałach były wyrażane pensje. Niestety, posiadanie kilku milionów wystarczało wówczas jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Dlatego tak ważne są działania NBP który dba o to, by inflacja była niska i stabilna, a polski pieniądz utrzymywał swoją wartość.

Co to jest inflacja?

Najprościej mówiąc jest to wzrost przeciętnego poziomu cen w gospodarce, który skutkuje spadkiem siły nabywczej pieniądza. Inaczej mówiąc, albo zauważamy, że wszystko drożeje, albo też za taką samą kwotę pieniędzy możemy kupić coraz mniej produktów.

Przyczyn inflacji może być wiele i można je podzielić na popytowe oraz kosztowe. Do tych pierwszych zaliczyć można ekspansywną politykę fiskalną, która np. poprzez zmniejszenie obciążeń podatkowych zwiększa dochody do dyspozycji konsumentów tym samym oddziałując w kierunku zwiększonego popytu. Jeżeli jednocześnie podaż pozostanie na niezmienionym poziomie, przyczyniać się to będzie do wzrostu cen.Z kolei po stronie czynników kosztowych wymienić można wzrost cen surowców, który przekłada się na wyższe koszty wytworzenia produktów, a co za tym idzie prowadzi do wzrostu cen.

Albo zauważamy, że wszystko drożeje, albo też za taką samą kwotę pieniędzy możemy kupić coraz mniej produktów.

Jakie są rodzaje inflacji?

W zależności od tempa jej przebiegu wyróżnić można kilka rodzajów inflacji, które zasadniczo różnią się tym, jak poważne skutki za sobą niosą:

– inflacja pełzająca – do kilku procent w skali roku, maksymalnie 5 proc.;

– inflacja krocząca – to 5 – 10 proc. w skali roku;

– inflacja galopująca – przekraczająca 15 proc. w skali roku ;

– hiperinflacja – inflacja przekracza 50 proc. w skali roku.

Skutki wysokiej inflacji

Odłożone pieniądze tracą na wartości, jeżeli stopa ich oprocentowania pozostaje niższa niż poziom inflacji.

Skutkiem odczuwalnym dla każdego „Kowalskiego” jest spadek siły nabywczej posiadanych przez niego pieniędzy – innymi słowy zarabia wciąż tyle samo, ale może za to kupić znacznie mniej produktów. Co więcej, odłożone „w skarpecie”, na koncie oszczędnościowym czy lokacie pieniądze tracą na wartości, jeżeli stopa ich oprocentowania pozostaje niższa niż poziom inflacji.

Szybkie zmiany cen (w tym cen surowców strategicznych) wymuszają na przedsiębiorstwach równie dynamiczne zmiany kosztów prowadzonych przez nich usług czy produkcji. Ponadto, firmy zależne od dostawców czy podwykonawców, muszą na bieżąco dopasowywać ceny oferowane klientom do kosztów, które sami ponoszą. Wymusza to nie tylko dodatkowe nakłady pracy, ale również powoduje pewną dezorientację klientów i owocuje brakiem stabilności na rynku. Trudnością dla przedsiębiorców mogą być również różnice pomiędzy planowanymi, a rzeczywistymi przychodami firmy i wynikającymi z tego stratami.

Artykuł został opublikowany w ramach projektu ekonomicznego „Przedsiębiorczy Żak”.