Balety autorstwa Stanisława Moniuszki

Kto nie zna pogmatwanego życiorysu Edmunda Dantesa? Kto nie przeżywał zdrady, wieloletniego więzienia a potem niemalże śmierci głównego bohatera? Kto wraz z nim nie próbował odnaleźć się w zmienionej po latach rzeczywistości, by w końcu znaleźć miejsce dla siebie i pogodzić się z demonami przeszłości? Hrabiego Monte Christo nie trzeba chyba nikomu przedstawiać – to ponadczasowa historia, która i współcześnie stanowi źródło niekończących się inspiracji dla artystów i twórców kina.

W czasach Moniuszki ta historia również była znana publiczności i z powodzeniem wystawiana na rozmaitych europejskich scenach. Kiedy pojawiła się koncepcja wystawienia dzieła w Warszawie, Moniuszko skomponował do niego część muzyki. Do dnia dzisiejszego przetrwały dwa fragmenty, których autentyczność nie jest podważana: taniec hiszpański (albaneza) i mazur.

Inną historię opowiada balet „Na kwaterunku” powstały w 1868 roku. Autorem libretta jest Hipolit Meunier. Opowiada on historię młodego chłopaka, który bardzo boi się poboru do wojska. Kiedy do wioski, w której mieszka, dociera oddział żołnierzy, chłopak zamyka się w chacie, by się przed nimi ukryć. Z czasem żołnierzy jednak zaczyna intrygować zamknięty dom i postanawiają się do niego dostać. Kiedy już im się udaje, chłopak jest zawstydzony swoim tchórzostwem i finalnie postanawia zmienić swoje postępowania i zaciąga się do wojska.

Opowiada on historię młodego chłopaka, który bardzo boi się poboru do wojska. Kiedy do wioski, w której mieszka, dociera oddział żołnierzy, chłopak zamyka się w chacie, by się przed nimi ukryć.

Pierwotnie balet miał oczywiście podejmować tematykę polską, jednak ze względu na naciski cenzury, akcja umiejscowiona została na bretońskiej wsi a w muzyce pojawiają się francuskie motywy.

Tytuł „Figle szatana” brzmi intrygująco? Z pewnością! Połowę muzyki do dzieła napisał właśnie Moniuszko w 1870 roku, autorem pozostałej części był Adam Münchheimer. Niestety, o ile część Münchheimera zachowała się niemal w całości, część skomponowana przez Stanisława Moniuszkę właściwie zaginęła.

Niestety, o ile część Münchheimera zachowała się niemal w całości, część skomponowana przez Stanisława Moniuszkę właściwie zaginęła.

Autorem oryginalnego libretta był Virgilio Calori – Włoch, tancerz i choreograf, który przez kilka lat działał w Warszawie. Stworzył on dzieło opowiadające o gnuśnym i pełnym zabaw życiu młodzieńców. Ich beztroski, ale miejscami też bezsensowny sposób spędzania wolnego czasu stał się inspiracją do stworzenia pełnego przepychu widowiska, które przez lata cieszyło się zainteresowaniem przez co zapewniło sobie miejsce w repertuarze Teatru Wielkiego przez wiele sezonów.

Akcja dzieje się w komnacie Rinald (młodzieńca), w piekle a także na łonie natury w okolicach pięknego wodospadu. Wśród postaci pojawia się także narzeczona Rinalda czy sam diabeł Lucyfer, jednak po licznych perypetiach głównego bohatera finalnie okazuje się, że cała rozgrywająca się akcja to tak naprawdę tylko sen wspomnianego wcześniej młodego człowieka.