Czy szkoła rzeczywiście wychowuje?

W jaki sposób szkoła wpłynęła na teraźniejszość każdego człowieka? Czy dzisiejszy system edukacji staje na wysokości zadania i spełnia postawione przed nim wyzwania społeczne? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedzi w niniejszym tekście.

Na ustach wszystkich

Nauczenie to przestrzeń, która pojawia się coraz częściej na ustach wielu osób. Problemy, z którymi mierzy się wielu pedagogów i nauczycieli, a także uczniów, są szeroko omawiane na uczelniach podczas studiów nauczycielskich, ale także i wychowanków placówek oświatowych, którzy zauważyli różne braki w trakcie lub zakończeniu już swojej edukacji. Można odnieść wrażenie, że już wszyscy widzą, iż szkoły publiczne mające piękne cele zakładające wychowanie młodych pokoleń, ale niestety  rozmijają się ze swoimi postulatami. Stawia to przed nami pytanie o powody takiej sytuacji. Zapewne nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie, gdyż proces nauczania to sprawa bardzo złożona i nie oczywista. Jednak widząc to z jakimi problemami mierzymy się jako społeczność, możemy wskazać miejsca, w których program ówczesnej edukacji zawodzi. 

Motywacja

Jedną z takich przestrzeni są metody, z których korzystają ówczesne placówki edukacyjne, wpływające bezpośrednio na motywację i poczucie wartości uczniów. Kiedy stajemy się dorośli i całkowicie sami decydujemy o swoim życiu, podejmujemy nowe role społeczne czy obcujemy z ludźmi w różnych przestrzeniach, zaczynamy odczuwać negatywne skutki oddziaływań wychowawczych realizowanych w szkołach. Zastanawiamy się co jest z nami nie tak, gdy każdego dnia nie chce nam się iść do pracy, czy realizować coraz trudniejsze wyzwania, które stawia przed nami życie. W dorosłości nikt nie będzie pod groźbą złych ocen czy kar, wymagał od nas wykonywania obowiązków domowych czy uczenia się na studiach. Nagle okazuje się, że cała ta motywacja zewnętrzna, którą stanowią właśnie oceny, nagrody, kary, etc. nie jest wystarczają, gdy zostajemy sami i nie ma kto jej od nas nieustannie egzekwować z zewnątrz. Aby poradzić sobie w dorosłości sami musimy szukać swoich motywacji wewnętrznych. Są nimi na przykład poczucie spełnienia, chęć rozwijania się czy zaspokajanie swoich potrzeb, które pomogą nam znaleźć sens naszych działań i długotrwałą motywację do realizacji swoich pragnień.  

Edukacja emocjonalna

Człowiek zmotywowany osiągający swoje cele zyskuje poczucie sprawczości. Łatwiej mu także podążać drogą, o której marzy. Jest to niewątpliwie bardzo potrzebne w czasach rosnącej liczby samobójstw, osób chorujących na depresję i wiele innych zaburzeń psychicznych. W ciągu swojego wychowania powinniśmy się dowiedzieć, że jesteśmy wartościowi ze względu na swoje człowieczeństwo, po prostu dlatego że jesteśmy, a nie dopiero wtedy gdy osiągniemy dostateczny poziom wiedzy, żeby otrzymać ze wszystkich przedmiotów piątki lub gdy dorównamy do poziomu swojej klasy. Rozumienie swojej wartości, identyfikowanie emocji, poszukiwanie swojego powołania – są to zagadnienia, na które nie ma miejsca w szkolnej klasie przeładowanej programem. Wszelkie umiejętności miękkie i społeczne są równie potrzebne w dorosłym życiu, jak i wiedza dotycząca świata i zjawisk, z którymi możemy się w nim spotkać. Nauka stawiania granic, wgląd we własne pragnienia i potrzeby, przyzwolenie na odczuwanie wszystkich uczuć jest wiedzą, która intelektualnie jest zrozumiała już na etapie rozwoju przedszkolaka, a niejednokrotnie wielu ludzi odkrywa ją dopiero w dorosłości, mierząc się z różnego rodzaju problemami natury psychologicznej, nie wiedząc że brakuje im po prostu podstaw higieny psychicznej. 

Z duchem czasu

Szkoła uczy nas tego jak uczyć się na pamięć wielu informacji na raz, zamiast pomóc nam przygotować się do samodzielnego życia. W czasach gdzie wiedza i informacje są dzięki internetowi na wyciągnięcie ręki bez sensu jest wymagać od uczniów nauki pamięciowej. Na co dzień w naszym świecie odkrywane są coraz nowsze informacji dotyczące różnych dziedzin nauki. Często wiedza z podręczników staje się bardzo szybko nieaktualna. Z tych właśnie względów warto jest uczyć uczniów jak poszukiwać informacji, rzetelnych ze sprawdzonych źródeł, mając na uwadze to, że warto uczyć się mądrze. I czasem zamiast wkuwać coś na pamięć, po prostu dobrze przeanalizować dane i informacje, żeby je dobrze zrozumieć i potrafić wykorzystać w praktyce. Niestety zamiast tego jest wielu nauczycieli, którzy nie tylko hołdują starym metodom pamięciowym, ale nie uaktualniają wiedzy, którą podają uczniom, korzystając z zapisków i notatek, które z kolei pochodzą z czasów, kiedy sami jeszcze się uczyli. Taki sposób działania wywodzi się z dawnych lat i w czasach internetu jest całkowicie niepraktyczny, dlatego system edukacji powinien przejść gruntowną przemianę. W tym momencie całkowicie nie przystaje do rzeczywistości.

Co chcemy osiągnąć?Przyglądając się tym jednym z wielu negatywnych skutków jakie przynoszą działania edukacyjne prowadzone przez szkoły publiczne, nasuwa się oczywisty wniosek. Stawiając sobie cele wychowawcze warto zastanowić się jak rozumiemy wychowanie, a także jakie efekty chcemy osiągnąć. Wielu wybitnych pedagogów jest ze sobą zgodnych, że ostatecznym celem każdego opiekuna jest wspieranie w usamodzielnieniu się podopiecznego. Towarzyszenie mu w jego rozwoju w taki sposób, aby na kolejnych etapach życia potrafił radzić sobie i miał chęci do samodzielnego rozwijania się i poznawania świata. Wspierając młodych ludzi do stawania się odpowiedzialnymi, samodzielnymi, w poczuciu swojej pełnej wartości. Dlatego przyglądając się kolejnym przemianom i problemom społecznym tak wiele osób poddaje wątpliwości, to czy szkoła aby na pewno wypełnia postawione przed nią wyzwania i cele wychowawcze? Kształtowanie pokoleń to wielka odpowiedzialność i nie lada wyzwanie. Każdy dorosły był przecież dawniej dzieckiem, wychowanym w ten czy inny sposób, dlatego warto poszukiwać narzędzi i metod oceny uczniów, które przyczynią się do ich długofalowego rozwoju i pomogą im czuć się  osobami wartościowymi.