Pracownicze Plany Kapitałowe

Przeglądając ostatnio mój pasek z wynagrodzeniem, gdzie była składka na PPK, doszłam do wniosku, że mało wiem na temat korzyści, warunków rezygnacji oraz tego, w co inwestowane są moje środki. Nie złożyłam pisemnej rezygnacji, pracodawca więc automatycznie musiał zapisać mnie do PPK i wpłacać na fundusz dodatkową miesięczną składkę, poza tą odprowadzaną z mojego wynagrodzenia. Zgodnie z polskim prawem stanowi to obowiązek dla największych pracodawców.

Pracownicze Plany Kapitałowe są obsługiwane przez wykwalifikowane oraz posiadające właściwe zezwolenia towarzystwa funduszy inwestycyjnych TFI. Każdy pracownik na bieżąco otrzymuje raporty dotyczące stanu swoich środków, a także wyliczenia związane z przyszłą emeryturą, wystarczy zalogować się do PPK na stronie banku, który je prowadzi (o nazwę PPK należy zapytać się pracodawcy). Świadczenie w ramach PPK będzie wypłacane po osiągnięciu 60. roku życia i to zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn. Można jednak zrezygnować z PPK wcześniej i otrzymać większość wpłaconych na fundusz środków. Otrzymujemy wtedy mniej więcej kwotę własnych składek oraz tych, które zapłacił za mnie pracodawca. Państwo uczestniczy PPK w niewielkim stopniu i jest to bonus roczny, mniej więcej w wysokości miesięcznej składki pracownika.

Jak inwestują TFI?

Fundusze III filara najczęściej inwestują w najbezpieczniejsze papiery wartościowe, czyli obligacje, a jak wiadomo obecnie w Polsce obligacje mają wysokie oprocentowanie, więc są zyskowniejsze.

Oto kilka realnych przykładów (wypłaciłam bowiem swoje środki z PPK po zmianie pracodawcy).

Przykład nr 1

Łącznie spodziewałam się, że przez 9 miesięcy w 2020 r. w mój fundusz Emerytura 20xx straci, gdyż wcześniej obligacje nie miały tak wysokiego oprocentowania. I nie pomyliłam się, fundusz łącznie otrzymał 3.490zł, a na moim funduszu widnieje kwota 3.126zł. Jednakże ja wpłaciłam do niego tylko 1.857zł, a wypłacając teraz moje środki, otrzymałabym 2.886zł (bez 240zł rocznej dopłaty Państwa), mój zysk wyniósł zatem w skali roku prawie 36% (wynika to oczywiście z tego, iż ja płaciłam ok 210zł miesięcznie, a pracodawca dopłacał ok 160zł miesięcznie). Jednakże nie otrzymam 2.886zł, ponieważ 30% ze składek płaconych przez pracodawcę 1.028zł trafi do funduszu w ZUS-ie na moje konto emerytalne, otrzymam zatem 2.577zł (2.886zł -308zł). Po obliczeniach „zysk na czysto do ręki” 28% w skali roku.

Przykład nr 2

Oto moje składki z następnego TFI u innego pracodawcy, łącznie uzbierałam w 2021 i 2022 r. 5.358,96zł.

Po rezygnacji z PPK otrzymałam na wskazane konto bankowe kwotę 4.682,62zł. Wpłaciłam zatem łącznie z mojego wynagrodzenie 3.062,25zł, otrzymałam zaś kwotę dużo wyższą plus część środków wylądowało na moim funduszu w ZUS-ie na koncie emerytalnym.

Warto też zaznaczyć, iż możemy odprowadzać większą miesięczną kwotę do PPK, wtedy pracodawca również podnosi wpłaconą za nas składkę. Jeśli chcemy zrezygnować z PPK warto zrobić to, zanim zmienimy pracodawcę, wystarczy telefon do banku, tj. na infolinię funduszu który prowadzi nasz PPK z prośbą o adres strony z naszym rejestrem wpłat. Logujemy się na swoje konto PPK w banku zazwyczaj mailem służbowym, możemy to oczywiście zmienić wcześniej na prywatny, tam widzimy nasze wpłaty i zyski bądź straty TFI, możemy też za pomocą 2 kliknięć zamknąć fundusz i otrzymać środki w ciągu ok. 2 tygodni na wskazane przez konto bankowe.

Warto też dodać, że zgodnie z założeniami na ten moment wpłata podstawowa ma wynosić 2 procent wartości wynagrodzenia danego pracownika, które stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne ze strony samego zatrudnionego, a także 1,5 procenta wynagrodzenia, stanowiącego podstawę od pracodawcy. Istnieje oczywiście możliwość podwyższenia kwoty tych środków, ale ustawa przewiduje górną granicę. W pierwszym jak i drugim przypadku wpłatę można podwyższyć do 4 procent, co stanowi wkład dodatkowy, który w przyszłości skutkuje wyższym świadczeniem emerytalnym. Wszystko to daje przedział od 3,5 do 8 procent wynagrodzenia. Co w przypadku osób najgorzej sytuowanych? Także i w tych wypadku doszło do wypracowania korzystnego rozwiązania dla pracowników zarabiających najniższą pensję. Wprowadzono bowiem możliwość zmniejszenia podstawy do nawet 0,5 procenta, co w mniejszym stopniu niż przy standardowej wpłacie nadwyręży budżet osoby zatrudnionej.

Warunki rezygnacji i ponownego przystąpienia

Z PPK można zrezygnować i to w każdej chwili, nie tracąc przy ani naszych ani dodatkowych składek zapłaconych przez pracodawcę, roczne dopłaty Państwa jednak przepadają, a 30% składek płaconych przez pracodawcę (nie tych przez nas) trafia do ZUS-u na nasze konto emerytalne

W tym celu pracownik powinien złożyć na ręce pracodawcy stosowną pisemną deklarację, w której określa, że odstępuje od wpłacania środków na fundusz. Jeśli nie pracujemy już w tym zakładzie pracynadal posiadamy konto w III filarze i nadal środki są w nim obracane.

Warto dodać, że istnieje możliwość ponownego uczestniczenia w programie, także po złożeniu takiego oświadczenia woli. Co istotne, zgodnie z ustawą o PPK, pracodawca co cztery lata ma obowiązek wznawiać opłacanie składek za pracownika. Deklaracja braku takiej chęci ze strony osoby zatrudnionej musi być więc składana co cztery lata. Czy jest jakiś okres, w którym pracownik może ponownie przystąpić do systemu, jeśli złożył już rezygnację? Nie, w tej kwestii ma pełną swobodę i może odwołać swoją decyzję w każdej chwili.

PPK powołano do życia ustawą z dnia 4 października 2018 roku, która obowiązuje od 1 stycznia 2019 roku. Mechanizm nadzoruje organ państwowy, jakim jest Komisja Nadzoru Finansowego, ale cały system należy do sektora prywatnego.