poprzedni artykułnastępny artykuł
Lampa naftowa - wynalazki które zmieniły świat - Magazyn Koncept

Wynalazki, które zmieniły świat – TOP 5

Codziennie korzystamy z wielu przedmiotów, bez których nie wyobrażamy sobie życia. Nie zdajemy sobie jednak sprawy z tego, w jaki sposób te przedmioty zostały stworzone i co było tego przyczyną.

Historia świecy i lampy naftowej

Od kiedy pojawił się ogień, człowiek zastanawiał się nad tym, jak go lepiej wykorzystać. Oświetlenie oliwne stosowano już w czasach starożytnych w Egipcie, Grecji i Rzymie. Świece natomiast były znane już w II w. p.n.e. przez Etrusków oraz Chińczyków. Umieszczano je w specjalnych świecznikach.

Do czasu wynalezienia lampy naftowej domostwa oświetlano dwoma rodzajami świec: woskowymi i łojowymi. Najczęściej stosowano tańsze świece łojowe, woskowe natomiast aż do XIX w. były używane jedynie w bogatszych gospodarstwach. W Polsce w IX i X w. znano oba rodzaje świec, a na ich produkcję wydawano specjalne przywileje. Natomiast w XVI w. działały jedynie trzy fabryki produkujące świece.

Przełomem okazał się rok 1853, kiedy to polski aptekarz Ignacy Łukasiewicz z ropy naftowej uzyskał naftę i stworzył pierwszą lampę naftową. Lampy te były tańsze dzięki temu, że paliwo to było łatwiej dostępne, wobec tego szybko stały się popularne. Dzięki temu wynalazkowi światło stało się dostępne dla każdego, a także możliwe okazało się przeprowadzenie nocnej operacji chirurgicznej w 1853 roku we Lwowie.

Niedługo po tym odkryciu Łukasiewicz razem z właścicielem majątku spod Krosna założył pierwszą w Polsce i na świecie kopalnię ropy naftowej w Bóbrce.

Wynalezienie pralki

Dzięki odkryciom archeologicznym wiemy już, że w starożytności stworzono tzw. kijankę, która funkcjonowała w powszechnym użyciu do XX w. Był to krótki i płaski kawałek drewna, o który uderzano namoczoną bieliznę. Ubrania prano zazwyczaj za pomocą takiego przedmiotu nad rzeką.

W późniejszych latach, około XVIII w. wynaleziono proste urządzenie z falistą powierzchnią drewnianą, a następnie blaszaną, nazywane tarą. Podczas prania należało pocierać ubraniami o taką powierzchnię. Tary były najbardziej popularne w XIX w., a używano ich aż do czasów stworzenia pralek. Pierwsze maszyny służące do prania zaczęły powstawać już w XVIII w. i działały podobnie do tarek (mokre ubrania umieszczano pomiędzy dwiema falistymi powierzchniami, aby pocierały praną odzież z obu stron).

Rewolucyjnym wynalazkiem w 1851 roku była pralka parowa. Przypominała ona wyglądem nieco nasze pralki, bowiem urządzenie wypełniało się gorącą parą, nowością było natomiast wirowanie środkowego bębna, który usuwał wszelkie zanieczyszczenia ubrań.

Razem z rozwojem pralek ulepszano środki czystości. Do produkcji ługu roślinnego, którego używano aż do końca XVIII w., stosowano substancje otrzymywane z popiołu drzewnego. Dopiero pod koniec XIX w. powstały detergenty syntetyczne o składzie różniącym się od mydła.

Przełomowym momentem okazało się wynalezienie silnika elektrycznego, wobec czego od początku XX w. rozpoczęto tworzenie pierwszych pralek elektrycznych wirnikowych. Typowym przykładem takiej pralki w Polsce była półautomatyczna „Frania”, która królowała w latach 60. i 70. XX w. Natomiast pralki bębnowe w państwach zachodnich były używane już w latach 30.

Wynalezienie pralki przyniosło duże zmiany w życiu wielu gospodarstw domowych. Od tego czasu pranie nie było już uciążliwą czynnością, która zajmowała paniom domu cały dzień.

Historia leków przeciwbólowych

Od najdawniejszych czasów nasi przodkowie szukali sposobów na zmniejszenie bólu. Już w starożytności odkryto środki przeciwbólowe, które pozyskiwano np. z konopi czy mandragory.

Opium uzyskiwano natomiast już w VII w. p.n.e. i przygotowywano z niego pigułki czy okłady. Do dzisiaj środek ten zachował się w medycynie, ale dopiero teraz znane są jego właściwości uzależniające, co zadecydowało o ograniczeniu jego stosowania.

Z biegiem lat lekarze tworzyli coraz doskonalsze mikstury, napary czy maści, ale ich skuteczność była bardzo niska. Sytuacja zmieniła się, gdy w XIX w. wynaleziono i zastosowano w chirurgii środki przeciwbólowe.

Przełomu dokonano dokładnie w II połowie XIX w., gdy odkryto znieczulanie gazami. W latach 40. XIX w. dentysta Horacy Wells podejmował próby zastosowania do znieczulenia gazu rozweselającego. Próby te okazały się jednak nieudane z powodu zastosowania zbyt małej dawki gazu.

Jego wynalazek został ulepszony przez Wilima Mortona, który skutecznie uśpił pacjenta, stosując eter etylowy. Pacjenci dzięki temu nie czuli bólu.

Na ziemiach polskich pierwszą operację z narkozą przeprowadzono w 1847 roku w Krakowie. Natomiast w 1899 roku na rynek została wprowadzona przez firmę Bayer aspiryna, która zawierała kwas acetylosalicylowy pochodzący z kory wierzbowej.

Kamizelka kuloodporna – polskie odkrycie

Wynalazek ten był przełomem dla wojskowych oraz pracowników służb bezpieczeństwa. Na jego stworzenie wpadli Jan Szczepanik i Kazimierz Żegleń pod koniec XIX w.

Pierwsze kamizelki były szyte z jedwabiu i stosowano je już na początku XX w. Energię z wystrzelonego pocisku miała pochłaniać specjalnie uszyta odzież z kilku warstw wytrzymałej tkaniny. Coraz nowsze pociski powodowały jej zniszczenia, wobec tego kamizelki ulepszano.

Podczas II wojny światowej pojawiały się specjalne kaftany, które miały zatrzymywać pociski, a w trakcie trwającej wojny wietnamskiej amerykańscy żołnierze korzystali z kurtek z nylonowym wypełnieniem, których skuteczność nie była jednak najlepsza.

Produkcja współczesnych kamizelek rozpoczęła się w 1965 roku, kiedy to Stephane Kwolek otrzymała nowy materiał kevlar, który okazał się być lekki, wytrzymały na skutki mechaniczne i idealny do zatrzymywania kul. Najnowsze kamizelki złożone są z kilkunastu warstw gęsto tkanego nylonu batalistycznego, często posiadają płytę z metalu i uzupełniane są o specjalne wkładki.

Historia komputera Commodore 64

Wynalazkiem, który z pewnością zmienił świat, był komputer domowy z lat 80. XX w. Commodore 64. Był to komputer stworzony przez firmę Commodore Business Machines. Był najlepiej sprzedającym się komputerem, w sumie sprzedano go w 17 mln egzemplarzach.

W Polsce natomiast opracowano podobną wersję wyłącznie dla szkół Commodore Educator 64. Jeśli chodzi o historię powstania komputera C64, to został on stworzony w styczniu 1982 roku i zastępował model VIC-20. Na początku jego zbyt wygórowana cena do stawki 595 USD nie przyniosła mu popularności, ale spadek ceny modelu na 135 USD i przeznaczenie go do gier spowodowały, że model C64 stawał się coraz bardziej popularny.

Komputer miał duże możliwości techniczne, jednak był zbyt powolny i nie posiadał żadnych instrukcji do wytwarzania dźwięku. Firma zatem ulepszyła komputer i w 1984 roku na rynku pojawił się następca tego modelu, komputer Commodore Plus/4.

Kolejne wersje komputera Commodore 16 oraz Commodore 128 były stale ulepszane o nowe aplikacje i funkcje. Następna wersja komputera C64C została wprowadzona na rynek w 1986 roku i różniła się od swoich poprzedników.

W trzeciej wersji komputera C64G głównie zmiany dotyczyły pamięci RAM oraz procesora. Firma zakończyła produkcję tego komputera pod koniec lat 80. w 1993 roku w sprzedaży osiągnięto rekord Guinessa, bowiem sprzedano ok. 17–25 mln egzemplarzy.

Zaletą tej wersji były duże możliwości graficzne i muzyczne, dokonano w niej również wielu modyfikacji, które pozwoliły na szybszą pracę sprzętu, a także poprawę dźwięku i obrazu. Komputer stał się najbardziej popularny w XX w. i był używany głównie do gier, ale również znalazł zastosowanie w pracy biurowej.

Były w nim dostępne edytory tekstu czy arkusze kalkulacyjne. Komputer Commodore 64 przyczynił się do rozpowszechnienia tego sprzętu na całym świecie oraz otworzył drogę komputerom osobistym.

Sprzęt wyposażony w procesor 1 MHz oraz 64 RAM do dzisiaj jest najlepiej sprzedającym się komputerem na świecie.

Artykuły z tej samej kategorii

Stracone nadzieje

Dlaczego powstanie listopadowe pozostawiło tak silny ślad w historii Polski? Opowieść o buncie, walce z nadużyciami i upadku, który...

Czerwona zorza – kilka słów o rewolucji październikowej.

Chłodny poranek w Petersburgu odmienił bieg historii. Jakie znaczenie miała i nadal ma dla całego świata rewolucja październikowa?

Historia uniwersytetów na świecie

Dowiedz się, jakie placówki edukacyjne zapoczątkowały rozwój uczelni wyższych, i śledź ich ewolucję na przestrzeni wieków. Dowiedz się więcej...