Szkolnictwo wyższe w UE po brexicie

Program Erasmus to przykład najlepszego wymiaru integracji europejskiej. Oprócz wyjazdu na studia za granicę zakłada mobilność i szkolenie kadry akademickiej, szkolenia zawodowe dla młodzieży, praktyki dla studentów czy też lokalne dofinansowania w zakresie reformowania polityk młodzieżowych i wiele innych. Nazwę otrzymał na cześć żyjącego na przełomie XV i XVI w. holenderskiego filozofa i pedagoga, jednego z czołowych humanistów odrodzenia, propagatora kultury antycznej Erazma z Rotterdamu. Wielka Brytania opuściła Unię Europejską 31 stycznia 2020 r., tym samym wchodząc w okres przejściowy do końca 2020 r. Z jednej strony umowa brexitowa pomiędzy UE a Wielką Brytanią była wspaniałym prezentem gwiazdkowym, bowiem została ogłoszona w wigilijne popołudnie, z drugiej strony zakłada ona opuszczenie udziału kraju w programie Erasmus.

NOWY PROGRAM

Michel Barnier, negocjator unijny ds. brexitu poinformował, że wymiana studencka na dotychczasowych warunkach zostaje zawieszona z dniem 1 stycznia 2021 roku. Podkreślił, że żałuje, ale „była to decyzja Londynu”. Premier Wielkiej Brytanii zapowiedział, że powstanie nowy program: „Dzięki nowemu projektowi brytyjscy studenci będą mieli okazję nie tylko studiować na europejskich uniwersytetach, ale także na najlepszych uniwersytetach świata”. Co ważne, studenci uniwersytetów w Irlandii Północnej będą nadal uczestniczyć w programie Erasmus w ramach porozumienia z rządem Irlandii. Rząd Wielkiej Brytanii już wprowadził nowy system imigracyjny dla studentów. Jednak studenci i nauczyciele z państw członkowskich UE nie będą mogli wyjeżdżać na dotychczasowych warunkach na brytyjskie uczelnie.

WARUNKI WYJAZDU W 2021 R.

Jeśli rozpoczęto studia lub przyznano dofinansowanie przed końcem 2020 r., to brytyjskie uniwersytety nadal mogą uczestniczyć w programach Erasmus. Studenci i pracownicy będą mogli kontynuować swoje wymiany nawet po 1 stycznia 2021 r. Wytyczne Universities UK są następujące: „W efekcie pracownicy i studenci mogą odbywać okresy mobilności i otrzymywać fundusze do końca roku akademickiego 2021–2022”. Jednak studenci z Wielkiej Brytanii i UE będą musieli poradzić sobie z nowymi przepisami imigracyjnymi. Obywatele Wielkiej Brytanii będą mogli przebywać w krajach UE (z wyjątkiem Irlandii) tylko przez 90 dni bez wizy. Reżim imigracyjny będzie różny w poszczególnych państwach członkowskich UE. Studenci mogą znaleźć porady rządu Wielkiej Brytanii dotyczące każdego kraju na stronie www.gov.uk. Obywatele UE przybywający do Wielkiej Brytanii w ramach programu Erasmus będą mogli być przyjmowani w ramach krótkoterminowej ścieżki studiów na okres krótszy niż sześć miesięcy. Jednak jeśli będą chcieli studiować cały rok, będą musieli ubiegać się o wizę studencką.

PROGRAMY WSPÓŁPRACY OPRÓCZ ERASMUSA

Dr Paweł Poszytek, dyrektor Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji podkreślił, że „Wielka Brytania pod względem wyboru wyjazdu przez polskich studentów jako kraju w ramach Erasmusa wcale nie była w czołówce. Do Wielkiej Brytanii wyjeżdżało rocznie ok. 500 studentów. Dla porównania, do Hiszpanii czy Włoch ok. 2 tys.”. Szkolnictwo wyższe i nauka są objęte również innymi programami współpracy międzynarodowej, np. Brytyjczycy będą mogli przyjechać do Polski w ramach programu im. Stanisława Ulama, który jest kierowany do naukowców, czy też programu Poland. My First Choice, kierowanego do zagranicznych studentów z krajów rozwiniętych. Według Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej polskie i brytyjskie uczelnie będą mogły również nawiązać współpracę w ramach programu Akademickie Partnerstwa Międzynarodowe. Ponadto Polacy będą mogli wyjechać do Wielkiej Brytanii w ramach programu im. Bekkera (kierowanego do naukowców), STER (kierowanego do doktorantów), wrócić do Polski z Wielkiej Brytanii w ramach programu Polskie Powroty, a także prowadzić badania w ramach programu Granty Interwencyjne. Międzynarodowa wymiana stypendialna doktorantów i kadry akademickiej jest dostępna również w ramach programu PROM. Koniec Erasmusa nie oznacza końca współpracy polsko-brytyjskiej na poziomie szkolnictwa wyższego. Studenci mogą śledzić strony internetowe wymienionych programów i aplikować o granty.

Autorka: Angelika Gieraś

Jak zostać naukowcem? Czytaj Magazyn Koncept.