Polska w rankingu Doing Business

Od kilku lat Polska systematycznie poprawia swoją pozycję w raportach Doing Business. Ten prestiżowy ranking publikowany od 2003 roku przez Bank Światowy ocenia łatwość prowadzenia działalności gospodarczej w 185 krajach. W tym celu co roku dokonywany jest pomiar ilości i długości procedur związanych z zakładaniem firmy, jej prowadzeniem, uzyskiwaniem pozwolenia na budowę czy płatnością podatków.

Poza swym prestiżowym walorem ranking ma również znaczenie praktyczne, gdyż stanowi bardzo istotny sygnał dla wielkiego biznesu szukającego miejsca do prowadzenia działalności. Pozycja w zestawieniu wpływa także na wycenę długu publicznego. Jest zatem o co walczyć.

Tegoroczny awans Polski (z pozycji 45 na 32) nie jest bezpośrednio związany z wprowadzonymi w tym roku ułatwieniami dla przedsiębiorców, lecz stanowi wynik zmiany metodologii badania. Aby lepiej oddać porównanie poszczególnych krajów przyjęto za podstawę klasyfikacji dystans do najlepszego wyniku. Niezależnie jednak od metodologicznych zawiłości badania (m.in. rokrocznego przeszacowywania poprzednich wyników) warto przyjrzeć się przeprowadzonym w ostatnich latach w Polsce reformom, które złożyły się na systematyczną poprawę pozycji naszego kraju.

Awans w 2012 – Polska liderem zmian

Według opublikowanego w październiku 2012 roku raportu Doing Business 2013 (zestawienia ogłaszane są na rok kolejny) Polska awansowała na 55. miejsce, to jest aż o 7 pozycji. Czyniło to nasz kraj liderem w poprawie warunków działania przedsiębiorców. Największy awans, bo aż o 54 pozycje zanotowaliśmy wówczas w obszarze restrukturyzacji. Było to związane z pracami nad zmianą Prawa upadłościowego i naprawczego, a także z dostrzeżeniem przez Bank Światowy niektórych z funkcjonujących już rozwiązań, np. układowej ścieżki upadłości. Warto podkreślić, że rozpoczęte wówczas prace są obecnie finalizowane: Sejm przyjął ustawę gruntownie reformującą model postępowania upadłościowego przeznaczonego dla osób, które nie prowadzą działalności gospodarczej, czyli tzw. upadłość konsumencką, umożliwiającą nowy start osobom trwale niewypłacalnym. Jednocześnie w Sejmie prowadzone są prace nad rządowym projektem prawa restrukturyzacyjnego, które zakłada wprowadzenie instrumentów, które pomogą zapobiec likwidacji przechodzących trudności przedsiębiorstw i umożliwią przeprowadzenie ich efektywnej naprawy.

Drugi największy awans dokonał się w obszarze dochodzenia należności. Było to związane przede wszystkim z systematycznymi pracami nad warszawskim Centrum Sądownictwa Gospodarczego, które umożliwia przedsiębiorcom załatwienie wszystkich spraw rejestrowych, upadłościowych i procesowych w jednym miejscu. Otwarcie Centrum miało miejsce 29 września 2014 r. Na awans w tej kategorii miały też wpływ działania na rzecz zwiększania liczby komorników.

Kolejny obszar, który złożył się na awans Polski w 2012 r. to skracanie czasu oczekiwania na rejestrację tytułu własności nieruchomości, co było wynikiem migracji ksiąg wieczystych z formy papierowej do elektronicznej.

Warto zwrócić uwagę, że wszystkimi wymienionymi obszarami zajmował się minister sprawiedliwości.

Awans 2013: pozwolenia budowlane i jedno okienko

Największą poprawę w rankingu ogłoszonym w 2013 r. dostrzeżono w wydawaniu pozwoleń na budowę, co było wynikiem rozpoczęcia przez rząd działań na rzecz zmiany ustawy – Prawo budowlane. Projekt, który obecnie jest już przedmiotem prac Sejmu, wprowadza ułatwienia w uzyskiwaniu pozwoleń na budowę, w tym dla domów jednorodzinnych.

Pozytywne zmiany dostrzeżono także w obszarze rozpoczynania działalności gospodarczej. Mowa tu o kolejnych, składających się na tzw. „jedno okienko” projektach, które stopniowo korygowały i upraszczały obowiązki nowych przedsiębiorców m.in. przez automatyzację postępowania czy usprawnienie nadawania numerów NIP i REGON.

Niezależnie od szczegółów zarysowanych powyżej rozwiązań, warto zauważyć, że co do zasady miały one charakter punktowych i precyzyjnych zmian. Jest to szczególnie istotna uwaga, gdyż wiele mówi nam o naturze skomplikowanej rzeczywistości gospodarczej, która dla swego lepszego funkcjonowania wymaga nie rewolucji, lecz systematycznej i rzetelnej pracy.

Grzegorz Płatek

Tekst powstał w ramach projektu Centrum Dobrej Legislacji Instytutu Druckiego-Lubeckiego, realizowanego we współpracy z Akademią Dobrego Prawa Klubu Jagiellońskiego