Piramida finansowa – jak nie dać się oszukać?

Ciągła gonitwa za pieniądzem przyczynia się do tego, że pewni ludzie wnikliwie obmyślają coraz efektywniejsze sposoby na jak najłatwiejsze i najszybsze zdobycie dużych pieniędzy, niekoniecznie w uczciwy sposób. Tak właśnie powstają piramidy finansowe.

Nikt z nas nie chciałby zostać oszukanym. Zatem co można zrobić, aby uniknąć kłopotów?

Czym jest piramida finansowa?

Piramida finansowa nazywana bywa także „schematem Ponziego”, od nazwiska Charlesa Ponziego, twórcy pierwszej w historii piramidy finansowej. Jej struktura opiera się na założeniu, że zysk osób znajdujących się na wyższych szczeblach jest uzależniony od zysków wypracowanych przez osoby na niższych szczeblach.

Jak działa piramida finansowa?

Działanie piramidy finansowej bazuje na ludziach, przyroście ich liczby oraz pieniędzy, które wpłacają. Cały mechanizm polega na tym, że każda zachęcona do udziału w niej osoba pozyskuje kilka następnych, a te pozyskują jeszcze kolejne. Dzięki temu osoby znajdujące się na górze piramidy mogą liczyć na najwyższe zyski. Natomiast im niższa pozycja w strukturze, tym mniejsza szansa na teoretyczne zyski. Jednak mechanizm ten napotyka istotne ograniczenia.

Otóż może on działać dopóty, dopóki napływają nowi (naiwni) uczestnicy i kolejne środki pieniężne. Istotna jest także kwestia wypłat. Jeśli jest więcej osób wpłacających niż wypłacających pieniądze – machina działa. Z kolei im więcej środków uczestnicy piramidy wypłacają, tym gorzej, ponieważ system szybciej się załamuje. W tym przypadku świetnie sprawdza się zasada „kto pierwszy, ten lepszy”. Osoby, które chcą wypłacić swoje pieniądze na początku funkcjonowania piramidy, mają szansę na ich uzyskanie. Jednak z reguły są to osoby, które zakładały piramidę, czyli oszuści. Wypłacają oni ogromne środki pozyskane dzięki inwestorom i nagle znikają.

Istotne jest również to, że piramidy finansowe przybierają różne postacie. W praktyce oznacza to, że mogą być one skierowane zarówno do przeciętnego obywatela, jak również przybierać formę elitarnych funduszy inwestycyjnych dla najbogatszych. Trzeba mieć oczy szeroko otwarte i uważać na wszystkie fundusze oferujące ponadprzeciętne zyski na rynku.

Jak rozpoznać piramidę finansową?

Z pozoru można stwierdzić, że piramida finansowa jest bardzo prosta w rozpoznaniu. Oczywiście, że przy niskim kapitale, w krótkim czasie niemożliwe jest wypracowanie ponadprzeciętnych zysków. Takich zysków nie dają nawet świetnie zarządzane fundusze inwestycyjne i to nawet w kilka lat. Słuszne podejrzenia powinny również wzbudzić namowy, aby nasi bliscy także zainwestowali.

Warto też uważać na oferty pracy z domu, która ma przynosić duże zyski, ale żeby móc zacząć, konieczne jest dokonanie tzw. opłaty startowej. Wiele osób daje się na to nabrać, ponieważ w zamian za opłatę otrzymują różne pakiety startowe oraz wskazówki na rozpoczęcie własnego biznesu. Założyciele piramidy są na tyle wyrachowani, że stosują różne techniki manipulacyjne. Dzięki temu ludzie są w stanie uwierzyć, że ich działanie jest logiczne i może przynieść spore zyski.

Dlaczego ludzie dają się nabrać?

Z piramidami finansowymi często możemy spotkać się w sytuacjach kryzysowych. Słaba kondycja gospodarcza kraju, nadmierna inflacja, wysoka stopa bezrobocia, niepewność o przyszłość stają się dla ludzi czynnikami, które wpływają na ich podświadomość w taki sposób, że godzą się na dołączenie do piramidy. Piramidy są przedstawiane jako przystępna forma łatwego biznesu. Wystarczy tylko zainwestować i czekać na szybki zysk. Uśpiona czujność zachęconych łatwym pieniądzem „inwestorów” to najlepsza pożywka dla piramid finansowych.

Piramidy finansowe w Polsce

Dotychczas w Polsce utworzono wiele piramid finansowych. Można było o nich usłyszeć niemal we wszystkich mediach, za sprawą tego jak wiele osób zostało poszkodowanych i jak ogromne były straty. Przykładem najpopularniejszej obecnie piramidy finansowej w Polsce jest Amber Gold.

Oszustwo polegało na tym, że inwestorzy byli kuszeni bardzo wysoko oprocentowanymi lokatami. Gromadzone przez nich środki pieniężne miały być inwestowane w złoto oraz srebro. W rzeczywistości okazało się, że firma kupiła bardzo małe ilości kruszców tylko po to, by móc zachwycić klientów. W 2012 r. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego wszczęła śledztwo przeciwko Amber Gold, a Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ ogłosił upadłość spółki. Według śledczych około 19 tys. wierzycieli zostało bez zainwestowanych przez siebie środków, nie mówiąc już o ich obiecywanym pomnożeniu.

Jak bronić się przed piramidą finansową?

Najskuteczniejszą formą obrony jest zdecydowanie zdrowy rozsądek. Nie należy angażować się w nieznane i niepewne inwestycje, szczególnie w odniesieniu do firm, które nie mają odpowiednich certyfikatów uprawniających do obrotu środkami finansowymi klientów. Dlatego zawsze trzeba sprawdzać, czy dana firma posiada stosowne zezwolenia wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Należy także zrobić rozeznanie, w co konkretnie firma ma zamiar inwestować. Ponadto trzeba pamiętać o tym, że im wyższe oprocentowanie, tym wyższe ryzyko, ale także bardziej podejrzana oferta. Jeżeli mamy do czynienia z propozycją wysoko oprocentowanej inwestycji bez ryzyka, to z pewnością należy z tego zrezygnować.