Zimowa depresja istnieje naprawdę
Czujesz się w okresie jesienno-zimowym bardziej przytłoczony/przytłoczona? Zimowa depresja - co to takiego? W naszym artykule znajdziesz cenne informacje...
Rok 2020 nie oszczędził nikogo. Pożary lasów w Australii. Pandemia COVID-19. Eksplozja w Bejrucie. Plaga szarańczy w Afryce. Miliony ludzkich tragedii. Żyjąc w wielkiej globalnej wiosce, doświadczamy tragedii, nawet jeśli nie dzieją się obok nas. Trudno się dziwić, że wszyscy się cieszymy, że ten rok się skończył.
Radosna atmosfera otaczająca nowy rok powoduje, że wierzymy, że coś się zmieni, że los się odwróci. Sama mam nadzieję, że tak będzie. Ale czy możemy zrobić coś w związku z wydarzeniami, które są od nas niezależne? Postanowienia noworoczne najczęściej są traktowane jak magiczne życzenia rzucane na wiatr z wiarą, że w końcu się spełnią. Niestety, dopóki będą to tylko życzenia, a nie cele, i nie włożymy w nie własnej pracy, to nic się zmieni. Wciąż będziemy stali w tym samym punkcie. A są przecież ludzie, którym się udaje – zmieniają swoje nawyki, odkrywają nowe hobby – a my patrzymy na nich z zachwytem. Są żywym przykładem, że można i się da, ale konieczna jest do tego motywacja, plan i determinacja w dążeniu do wyznaczonych celów.
Dlaczego się nie udaje?
Co roku około 40% Polaków robi postanowienia noworoczne. Według Centrum Badań Opinii Społecznej najczęściej dotyczą one poprawy kondycji zdrowotnej. Niestety, niewiele z nich zostanie zrealizowanych. Sama dieta lub zapisanie się na siłownię z zamiarem ćwiczenia pięciu razy w tygodniu nie spowodują, że nagle zaczniemy to wszystko robić. Jeśli nie dopasujemy wyzwań do naszych potrzeb, a przede wszystkim możliwości, które tak często mylone są z chęciami, to od razu mamy małe szanse na sukces. Myślicie pewnie: jak go w takim razie osiągnąć?
Zacznijcie od sformułowania celu w formie stwierdzenia – „jem więcej warzyw”, a nie – „będę jeść”. Nie wymyślajcie tysiąca nowych nawyków. Metoda małych kroków będzie najlepszym rozwiązaniem. Wybierzcie jeden, konkretny cel i konsekwentnie go realizujcie. Motywacja powinna wynikać z wewnętrznej potrzeby, bo dzięki temu łatwiej będzie nie odpuszczać. Dobrym pomysłem jest również stworzenie planu zawierającego cele pośrednie i przewidującego nagrody za ich osiągnięcie. Nie narzucajcie sobie też za dużo na raz. Pamiętajcie, że jeśli do tej pory nie robiliście czegoś wcale, to trudno będzie nagle robić to codziennie. Wystarczy, że zaczniecie od 1–2 razy w tygodniu, po miesiącu lub dwóch możecie zwiększyć częstotliwość do 3–4 razy i tak krok po kroku osiągniecie w końcu to, co zamierzaliście. Nie można też pominąć wsparcia innych osób, łatwiej jest motywować się w grupie. Może ktoś z Waszego otoczenia również chce coś zmienić i możecie umówić się na wspólne ćwiczenia, bieganie czy układanie jadłospisu? Wiadomo już jak zacząć, a jakie zmiany faktycznie mogą przynieść korzyści zdrowotne?
Rusz się z fotela!
Siedzący tryb życia to zmora naszych czasów, ale ten rok zaskoczył chyba wszystkich. Praca lub nauka zdalna ma swoje plusy, ale na pewno przebywanie wiele godzin przed komputerem nie jest jej pozytywnym aspektem. Dlatego w tym roku warto zacząć od wprowadzenia regularnej aktywności fizycznej. Zamiast spędzać kolejną godzinę na kanapie przed telewizorem, zacznijcie chociaż wychodzić na spacer, a raz w tygodniu zamieńcie go na marszobieg lub trucht. A jeśli taka forma Wam nie będzie odpowiadać, to jest tyle możliwości, które nawet w trakcie pandemii są możliwe, że na pewno uda się znaleźć coś, co będzie sprawiało Wam radość. Joga, pilates czy trening aerobowy to tylko jedne z wielu opcji, które można ćwiczyć we własnym salonie – wiele siłowni prowadzi zajęcia online. Po pewnym czasie stanie się to Waszym nawykiem i nawet nie wiecie, kiedy stwierdzicie, że zaczyna Wam tego brakować.
Warzywa i owoce – źródło długiego życia
Postanowienia noworoczne dotyczące diety – schudnę, będę jeść lepiej, zacznę zdrowo gotować – nie zawierają wiele konkretów i zazwyczaj wiążą się z wprowadzeniem drastycznego odchudzania. Niewielu osobom głodówka czy nagłe odstawienie słodkiego sprawi przyjemność. Z każdym kolejnym dniem będzie łatwiej się złamać i wrócić szybko do starych nawyków. Ale przede wszystkim restrykcyjne diety eliminacyjne wcale nie są zdrowe i wykazało to wiele badań. Ludzki organizm potrzebuje pożywienia, które jest urozmaicone i zawiera wszystkie potrzebne składniki odżywcze. Dlatego zamiast rezygnować z czegoś z dnia na dzień, lepiej to stopniowo ograniczać. A w zamian wprowadzać ryby, oleje roślinne, a najwięcej warzyw i owoców, których pięć porcji dziennie zmniejsza ryzyko nowotworów nawet o kilkadziesiąt procent. A jeśli już zamierzacie się odchudzać, to róbcie to stopniowo – odsyłam do artykułu z grudniowego wydania!
Nałogi – łatwo zacząć, trudno skończyć
Niby wszyscy wiemy, że papierosy powodują raka, i to nie tylko krtani czy płuc, bo są czynnikiem wywołującym aż 14 nowotworów (trzustki, układu moczowego, jelita grubego, jajnika, piersi). Im młodszy wiek wpadnięcia w nałóg, tym większe ryzyko rozwoju nowotworu, a jakimś cudem wciąż mnóstwo młodych osób zaczyna palić. Na początku dla towarzystwa, na imprezie, kupują pierwszą paczkę, bo ciągle ktoś inny ich częstuje, a potem już to jakoś idzie. Częściej, więcej i nagle okazuje się, że nie wiadomo kiedy stało się to codziennością. Rzucenie palenia jest o wiele trudniejsze. Wymaga nie tylko silnej woli, ale często też pomocy profesjonalisty. Lekarz rodzinny na pewno będzie w stanie zaoferować pomoc w postaci leków hamujących potrzebę sięgnięcia po papierosa. Osiągniecie celu na pewno nie jest łatwe, ale jest to gra warta świeczki, bo w Europie co piąty przypadek raka powodowany jest przez palenie papierosów. Jednak nikotynowy nałóg pogarsza jakość życia już dużo wcześniej, powodując astmę, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc oraz udar mózgu i zawał serca. Wieloletni palacze żyją o średnio o 20–25 lat krócej niż niepalący. I nie ma znaczenia, ile papierosów wypalają, bo badania jednoznacznie wskazują, że już cztery papierosy dziennie zwiększają trzykrotnie ryzyko raka. Jednak tym wszystkim chorobom można zapobiec, rzucając palenie, do czego ogromnie zachęcam. Ten krok już po pięciu latach zmniejszy ryzyko zachorowania na tytoniozależne nowotwory, a po 10 latach będzie ono o połowę niższe niż to, które ma osoba paląca. Pamiętajcie, że zmiana papierosów na e-papierosy to nie rozwiązanie, bo najnowsze badania wykazują, że są one szkodliwe w podobnym stopniu.
Wysypiaj się i znajdź sposób na stres
Badania wykazują, że stres ma równie destrukcyjny wpływ na nasze zdrowie jak palenie, nadmierne ilości alkoholu czy dieta oparta na fast-foodach. Chroniczny stres powoduje strukturalną degenerację kory przedczołowej, która odpowiada za kontrolowanie emocji, planowanie, podejmowanie decyzji i przewidywanie jej skutków. W dalszej perspektywie może to prowadzić do wystąpienia zaburzeń lękowych oraz depresji. Na szczęście nasz mózg potrafi się regenerować. Jeśli ograniczymy przyczynę stresu, to wrócimy do pełni zdrowia psychicznego. Pomóc nam w tym może jak zawsze zdrowa dieta i ruch oraz odpowiednia ilość snu. Postanowienie noworoczne o zmniejszeniu wpływu źródła stresu na życie i wprowadzenie stałych godzin zasypiania może znacząco poprawić komfort życia w zakresie emocji, zdrowia i relacji.
Czas dla siebie
Mimo że na sam koniec, to powinien być jednym z najważniejszych postanowień. Czas dla siebie ma ogromne znaczenie dla zdrowia psychicznego, a bez tego trudno mówić o zdrowym trybie życia. Zaplanujcie sobie w tygodniu chociaż godzinę na to, co sprawia Wam przyjemność lub rozwój osobisty. Pośród codziennych obowiązków i pędu, który otacza nas z każdej strony, warto się zatrzymać i pomyśleć o sobie. Dużo łatwiej jest wygadać się przyjaciołom, zrelaksować się w wannie, przeczytać książkę czy obejrzeć film niż leczyć obniżenie nastroju, depresję i zaburzenia psychiczne.
Na ten nadchodzący rok życzę Wam determinacji w dążeniu do Waszych celów. Wiary we własne możliwości i rozwijania potencjału. Czasu dla siebie i bliskich. Bycia szczęśliwym mimo przeciwności losu. A przede wszystkim spokojniejszego i zdrowszego 2021 roku.
Sezonowe warzywa i owoce w Polsce – co jeść i kiedy? Czytaj Magazyn Koncept.