11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości

11 listopada symbolizuje obchody Narodowego Święta Niepodległości. Tego szczególnego dnia świętujemy odzyskanie wolności po długich 123 latach niewoli.

Powojenne władze komunistyczne nie zezwalały na obchodzenie Święta Niepodległości 11 listopada.

Za sprawą ustawy z 15 lutego 1989 roku ustanowiono, że Narodowe Święto Niepodległości będzie obchodzone 11 listopada.

Proces powrotu Rzeczpospolitej na geopolityczną mapę Europy w rzeczywistości był długotrwały i złożony. Jednakowoż to właśnie dzień zawarcia układu pokojowego między państwami Ententy a Cesarstwem Niemieckim w wagonie kolejowym w lesie Compiègne w 1918 roku – kończący w rezultacie I wojnę światową – zbiegł się z datą uzyskania przez Polskę statusu upragnionej suwerenności.

Józef Piłsudski

Symboliczną postacią II Rzeczpospolitej stał się późniejszy marszałek Polski Józef Piłsudski. Zwolniony z magdeburskiego więzienia przyszły naczelnik państwa przybył do Warszawy 10 listopada 1918 roku. Rada Regencyjna – będąca w tamtym okresie organem władzy zwierzchniej Królestwa Polskiego – przekazała Piłsudskiemu dowództwo, władzę wojskową, a trzy dni później także cywilną.

Święto państwowe

Z powodu walki o kształtowanie granic Rzeczpospolitej w 1919 roku nie znaleziono odpowiedniej sposobności do tego, by celebrować rocznicę zrzucenia jarzma zaborców. W następnych latach, aż do 1936 roku uroczystości miały właściwie charakter wojskowy. Oficjalnie Święto Niepodległości uzyskało status wydarzenia państwowego za sprawą ustawy z 23 kwietnia 1937 roku.

Czasy okupacji

Z oczywistych względów w trakcie okupacji niemieckiej niemożliwe stało się obchodzenie niepodległościowych uroczystości. Jednakże w wyniku działań konspiracyjnych podtrzymywano patriotyczne nastroje, jak i samo znaczenie daty 11 listopada. W wyniku akcji związanych z małym sabotażem malowano przypominające o wydarzeniu hasła i potajemnie rozdawano związane z tą tematyką ulotki. Ponadto publikowano w podziemnej prasie artykuły poświęcone rocznicy.

Czasy powojenne

Powojenne władze komunistyczne nie zezwalały na obchodzenie Święta Niepodległości 11 listopada. W 1945 roku ustanowiono, że najważniejszą uroczystością państwową będzie Narodowe Święto Odrodzenia Polski – obchodzone 22 lipca. W rzeczywistości była to rocznica ogłoszenia Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 1944 roku – zaakceptowanego wcześniej przez Stalina w Moskwie. Taki stan rzeczy oczywiście budził sprzeciw patriotycznej części społeczeństwa. Mimo zagrożenia związanego z represjami ze strony aparatu państwowego Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej organizowano nielegalne wydarzenia upamiętniające listopadową rocznicę.

NSZZ „Solidarność”

Pod koniec lat 70. nastąpił rozkwit środowisk opozycyjnych – sprzeciwiających się komunistycznej władzy. Grupy patriotyczne wraz ze wsparciem Kościoła katolickiego organizowały wydarzenia upamiętniające odzyskanie przez Polskę suwerenności 11 listopada. Za sprawą działalności Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w 1980 roku rozpoczęto otwartą walkę z ograniczaniem swobód obywatelskich, jak i cenzurą. Okres ten został nazwany „Karnawałem Solidarności”. To właśnie w tym czasie na terenie całej Polski zorganizowano bardzo duże – przede wszystkim jawne – demonstracje i manifestacje niepodległościowe. Pierwsze tak okazałe i symboliczne od 41 lat.

11 listopada

Wraz z nadejściem transformacji ustrojowej Polski – za sprawą ustawy z 15 lutego 1989 roku – ustanowiono, że Narodowe Święto Niepodległości będzie oficjalnie obchodzone 11 listopada.

Współczesność

Obecnie liczne obchody niepodległościowe są celebrowane na terenie całego kraju. Co roku tego symbolicznego dnia – przy udziale najwyższych władz państwa – odbywają się oficjalne uroczystości na warszawskim placu Marszałka Józefa Piłsudskiego, a także przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Organizowane są też zróżnicowane inicjatywy patriotyczne: spektakle, inscenizacje historyczne, a także wydarzenia sportowe, jak chociażby przeprowadzany w stolicy od 1989 roku Bieg Niepodległości. Ponadto od 2009 roku w Muzeum Powstania Warszawskiego odbywa się cykliczny Koncert Niepodległości oferujący bogaty i zróżnicowany repertuar. Do największych pochodów obchodzonych 11 listopada należy zaliczyć: warszawski Marsz Niepodległości, gdańską Paradę Niepodległości oraz Marsz Patriotów i Radosną Paradę Niepodległości we Wrocławiu.