poprzedni artykułnastępny artykuł
Największe kłamstwa w historii - Magazyn Koncept

Największe kłamstwa w historii

Wiele faktów z historii nie jest znanych, a inne budzą pewne kontrowersje. Do takich wątpliwości można zaliczyć fakty i mity o epoce średniowiecza, niejasności o istnieniu Atlantydy, bieg Maratoński, tajemnice wielkiego pożaru Rzymu czy historię Robin Hooda. Które z nich są prawdzie, a co okazuje się kłamstwem?

Czy średniowiecze było epoką ciemnoty?

Pomimo tego, że wieki średnie budzą zainteresowanie, trzeba przyznać, że okres pomiędzy 500 a 1500 rokiem określa się jako wieki ciemne. W tym okresie panował bowiem feudalizm, zniewolenie jednostki i lęk przed diabłem, szerzące się choroby czy płonące stosy.

Czasy te postrzega się również jako smutne, w których żaden współczesny człowiek nie potrafiłby żyć. Czy jednak to określenie jest słuszne i zbyt pochopnie nie ocenia się epoki?

Już samo pojęcie „średniowiecze” kryje w sobie coś gorszego i poniżającego. Określa zawieszenie pomiędzy epokami starożytności i nowożytności. Tymczasem epoka ta nie była okresem przejściowym, bowiem trwała tysiąc lat.

Pojęcie to sięga początków renesansu i wiązało się z językiem i literaturą z czasu między antykiem a ówczesną teraźniejszością. Za koniec epoki uznaje się takie wydarzenia jak: wynalezienie druku, reformacja lub odkrycie Ameryki.

Średniowiecze jako ponurą epokę zaczęli nazywać głównie oświeceniowcy oraz przedstawiciele reformacji. Prawda jest jednak taka, że to właśnie w średniowieczu założono pierwsze uniwersytety, powstał kalendarz, cyfry arabskie i budowano wspaniałe miasta i katedry. W związku z tym liczne pomówienia dotyczące tej epoki nie są prawdziwe. Tak samo nieprawdą było to, że ludzie szybko umierali, podobnie jak identyfikowanie zjawiska feudalizmu wyłącznie z tym czasem. Każda epoka ma swoje ciemniejsze i jaśniejsze strony, ale średniowiecze zdecydowanie nie zasługuje na określanie ciemnotą.

Czy średniowiecze to wieki ciemne - Magazyn Koncept

Atlantyda – zatopiona cywilizacja czy tylko zmyślona opowieść?

Od ponad dwóch tysięcy lat ludzie poszukują wyspy, wokół której krążą legendy. Spekulacje na jej temat rozpoczął w IV w. p.n.e. Platon, który w swoich dwóch utworach opisał zaginioną cywilizację. Od tego czasu zadawano sobie wiele pytań i próbowano znaleźć historyczne uzasadnienie istnienia tej krainy.

Według koncepcji Platona Atlantyda miała być zlokalizowana na Morzu Śródziemnym, Wyspach Kanaryjskich, Antarktydzie lub w Irlandii. Ale lista przewidywanych lokalizacji na tym się nie kończy. Zainteresowanie tematem nie maleje do dziś.

W 2005 roku odbyła się konferencja na temat Atlantydy. Dyskusje dotyczyły przede wszystkim przewidywań zlokalizowania zatopionej cywilizacji. Upór, z jakim fascynaci poszukują Atlantydy, powoduje, że uczeni pomijają fakt, że powstała w starożytności opowieść o zatopionym kontynencie nie jest prawdziwa. Platon bowiem, tworząc tę historię, miał na myśli raczej przenośnię lub ostrzeżenie dla ludzi na temat idealnego państwa.

Czy Atlantyda istniała naprawdę? - Magazyn Koncept

Czy bieg maratoński był w czasach antycznych dyscypliną olimpijską?

Na północnym wschodzie od stolicy Grecji położona jest miejscowość Maraton, gdzie w 490 r. p.n.e. miała miejsce walka Republiki Ateńskiej dowodzonej przez Miltiadesa z wojskami perskimi. Mimo przewagi wojsk Persów Grecy zwyciężyli. Gdy Ateńczycy byli już pewni swego zwycięstwa, posłaniec z oszczepem i w sandałach biegł 42 km do Aten, aby przekazać radosną wiadomość. Po przybyciu na miejsce – według legendy – padł martwy z wyczerpania.

Opowieść ta przyczyniła się do powstania nowej dyscypliny olimpijskiej – maratonu, który został rozegrany w trakcie pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich w 1896 roku w Atenach. Na początku bieg wynosił niecałe czterdzieści kilometrów, czyli tyle, ile dziś wynosi odległość od Maratonu do centrum Aten. Obecna długość maratonu wynosząca 42,195 km została ustalona w 1924 roku.

Jednakże legenda o biegu maratońskim wydaje się być nieco wątpliwa. Powodem tego jest fakt, że o bitwie wiadomo wyłącznie z jednego źródła, w którym nie ma mowy o jakimkolwiek posłańcu. Innym faktem jest to, że w tym czasie Grecy wiadomości przekazywali sobie za pomocą sygnałów.

Co było powodem wybuchu wielkiego pożaru w Rzymie?

Żaden rzymski cesarz nie był uważany za tak złego w historii jak Neron. Określany on jest jako tyran, szalony, bezwzględny i gardzący ludźmi władca. Negatywny wizerunek Nerona wiąże się także z faktem, że w trakcie jego panowania w Rzymie miał miejsce wielki pożar, a niedługo później rozpoczęły się także prześladowania chrześcijan.

Pożar miał miejsce w 64 roku, kiedy to w Circus Maximus zapaliły się drewniane budy, od których ogień szybko rozprzestrzenił się po mieście. Ugaszono go dopiero po sześciu dniach i siedmiu nocach. Nie wszystko udało się jednak powstrzymać, tak że ogień szerzył się dalej przez kilka dni. Pożary w Rzymie w tym okresie były bardzo częste z powodu… drewnianych konstrukcji w większości budynków.

W przekazach dotyczących tego pożaru mówi się, że zniszczył on dwie trzecie miasta. Prawdą jest to, że pożar strawił dzielnice mieszkaniowe i handlowe, a także stare świątynie i budynki publiczne. Wielu mieszkańców straciło dach nad głową, mnóstwo ludzi zginęło w płomieniach. Dumne do tej pory miasto w większej części stało się pogorzeliskiem. Pojawiła się również plotka o tym, że pożar mógł być spowodowany podpaleniem.

Lud swój gniew skierował głównie na cesarza, który podczas pożaru przebywał w letniej rezydencji, a do miasta wrócił dopiero, gdy zagrożony pożarem stał się pałac. Nie udowodniono jednak prawdziwości obarczających cesarza dowodów, które rozpowszechniało ugrupowanie opozycyjne.

Nie taki Neron straszny…

Prawda jest natomiast taka, że Neron zaraz po powrocie do Rzymu podjął działania pomocy bezdomnym. Wsparł pogorzelców oraz dostarczył im materiały budowlane. Zrobił wszystko, co mógł, aby zmniejszyć skutki po pożarze i podjął kroki do jak najszybszej odbudowy miasta. Kazał także uczcić bogów uroczystościami ofiarnymi, chcąc uspokoić ludność.

W jego czasach dochodziło do prześladowań rzymskich chrześcijan, których rosnąca liczba budziła obawy wśród mieszkańców. Uważano ich za sektę, a lud domagał się od władcy pokazowych procesów i egzekucji na nowej religii. Spełniając życzenie ludu, Neron odsuwał od siebie jego gniew.

Negatywny stosunek do Nerona był zauważalny przez całe średniowiecze i trwa do dziś. Okres jego panowania przypada na czas upadku Rzymu, dlatego jest on jeszcze bardziej obwinianym władcą, któremu wytyka się rzekome zbrodnie w pierwszej kolejności.

Wielki pożar Rzymu - Magazyn Koncept

Czy Robin Hood istniał naprawdę?

Rozbójnik z lasu Sherwood w hrabstwie Nottingham jest od dawna znaną i lubianą postacią. O jego przygodach powstają sztuki teatralne, ballady i powieści, a dzieci z chęcią czytają o nim w książkach.

Robin Hood stał się popularny głównie dzięki adaptacjom filmowym. Jawi się w nich jako odważny bohater walczący o interesy biednych, ale również jako bohater narodowy. Nie możemy jednak zakładać, że Robin Hood istniał dokładnie w takiej postaci, w jakiej przedstawiają go filmy czy komisy. Choć w tych opowieściach tkwi ziarno prawdy.

Legenda o Robin Hoodzie sięga daleko w przeszłość. Pierwsza informacja o nim pojawiła się w 1377 roku, a spisana opowieść ukazała się w połowie XV wieku. Ustny przekaz spowodował, że opowiadanie o nim stale się rozwijało. Na początku był on przedstawiany wyłącznie jako rabuś, który szlachcicem stał się dopiero w XVI wieku, a angielskim bohaterem w ok. 1800 roku. Jego szlachetne cechy również dodano znacznie później. Wszystkie te wersje opowieści powodują, że istnienie Robin Hooda faktycznie jest zagadką.

Nikt również nie może zaświadczyć o tym, że w historii faktycznie istniał taki człowiek. Zaskakująca jest także kwestia różnych wariantów nazwiska Hood. Pierwsze podobne nazwisko pojawia się w dokumentach dopiero w 1226 roku. Ale czy to właśnie ten człowiek stał się początkiem owej legendy? Imię w owych czasach występowało dosyć często.

Przez stulecia legenda o nim ulegała licznym zmianom i dopasowywana była do nowej epoki, dlatego nie możemy być do końca pewni faktycznego istnienia Robin Hooda.

Zobacz inne teksty Eweliny Makoś

Artykuły z tej samej kategorii

Kontusz i sukmana

Kwestia chłopów i ich miejsca w dziejach niedawno stała się popularnym tematem, zarówno na popularnonaukowych portalach, jak i pośród...

Odległe korzenie wojny na Ukrainie

Jakie wydarzenia kształtowały losy Rosji i Ukrainy na przestrzeni lat? Jak XVII-wieczna ugoda wpłynęła na krajobraz geopolityczy? Dowiedz się,...

Kobiety smutnego grudnia

Grudzień 1981. Jakich działaczy antykomunistycznych znasz? Oprócz mężczyzn, ile bohaterek stanu wojenngo potrafisz wymienić? Odkryj historie kilku niezwykłych kobiet,...