Dzień Wegetarian

11 stycznia przypada Dzień Wegetarian, święto obchodzone przez osoby będące na diecie wegetariańskiej, która – dzięki wzrastającej świadomości konsumenckiej w kwestii zdrowego odżywiania – z roku na rok zdobywa coraz większą liczbę miłośników.

W styczniu 2021 roku już 7,5% Polaków nie je mięsa. Dla porównania ten odsetek jeszcze rok wcześniej wynosił 6,6%.

Przechodząc na dietę wegetariańską, trzeba się liczyć z tym, że jej niewłaściwe zbilansowanie może doprowadzić do niedoborów niektórych minerałów i witamin w naszym organizmie.

Według badań Vegetarian Research Group przeprowadzonych w styczniu 2021 roku już 7,5% Polaków nie je mięsa. Dla porównania ten odsetek jeszcze rok wcześniej wynosił 6,6%.

Motywacje do przejścia na tego typu dietę są różne. Dla jednych najważniejszym argumentem za są względy etyczne wobec zabijanych zwierząt. Inni decydują się na zmianę z powodów zdrowotnych i ekologicznych, dla pozostałej części istotne są również kwestie religijne i estetyczne.

Psychologowie wskazują również, że wegetarianizm dla wielu osób jest czymś więcej niż tylko dietą, a mianowicie tożsamością społeczną, określającą to, kim są, jak się zachowują i jakie wyznają wartości, oraz w jaki sposób chcą być postrzegani przez innych.

Odmiany wegetarianizmu

Ludzie przechodzący na dietę wegetariańską, zanim zdecydują się na całkowitą rezygnację z mięsa, zazwyczaj zaczynają ten proces stopniowo – od włączania do swoich posiłków dań roślinnych i eksperymentowania z zamiennikami. Należy jednak pamiętać, że pewne odmiany wegetarianizmu dopuszczają niektóre produkty pochodzenia zwierzęcego.

Jednym z najpowszechniejszych wariantów diety wege jest laktoowowegetarianizm. Jego podstawę stanowią warzywa, owoce, rośliny strączkowe i produkty zbożowe, makarony i kasze, ale także przetwory mleczne i jajka, które dostarczają organizmowi wiele potrzebnych składników odżywczych do prawidłowego funkcjonowania.

Inną odmianą jest owowegetarianizm, który dopuszcza spożywanie jaj, jednak nie uwzględnia produktów mlecznych. Witarianizm natomiast to dieta polegająca na jedzeniu żywności niepoddanej obróbce termicznej. Zwolennicy tej odmiany podkreślają, że gotowanie potraw niszczy składniki mineralne, enzymy i witaminy zawarte w produktach, stąd w jadłospisie znajdują się jedynie dania surowe.

Skrajna wersja witarianizmu – frutarianizm – nie tylko odrzuca mięso oraz produkty pochodzenia zwierzęcego, ale także owoce i warzywa, których zerwanie spowodowałoby ich uśmiercenie. Frutarianie wykluczają wykopywanie, wyrywanie z korzeniami czy ścinanie roślin, a najbardziej zatwardziali zwolennicy jedzą tylko to, co samo spadnie na ziemię.

Witarianizm i frutarianizm spotykają się jednak z wieloma negatywnymi opiniami ze względu na to, że mogą przynieść więcej szkód niż korzyści dla zdrowia, stąd niezbędne jest, aby przed przejściem na konkretną dietę udać się na badania celem skontrolowania stanu organizmu i wybrania rozsądnej opcji.

Wady i zalety

Niemniej, dobrze przemyślana i odpowiednio zbilansowana dieta wegetariańska ma w sobie wiele pozytywów. Jej stosowanie zmniejsza ryzyko zachorowania na wiele chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca typu 2, otyłość czy nowotwory, a także redukuje stężenie cholesterolu we krwi, co pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Poprzez eliminację zbędnych i niezdrowych tłuszczy, cukrów prostych i soli przyspiesza metabolizm i służy zdrowemu odchudzaniu. Co więcej, przekłada się ona również na inne aspekty naszego życia.

Decyzja o przejściu na wegetarianizm często rodzi kolejne, jak ograniczenie picia alkoholu czy palenia tytoniu, ale też wzmożenie aktywności fizycznej. Dodatkowo wegetarianizm może opóźniać procesy starzenia organizmu, a w badaniach udowodniono, że osoby stosujące tę dietę wiodą dłuższe życie.

Przechodząc na dietę wegetariańską, trzeba się jednak liczyć z tym, że jej niewłaściwe zbilansowanie może doprowadzić do niedoborów niektórych minerałów i witamin w naszym organizmie. Wykazuje się ona zbyt niską podażą energii, dlatego nie zaleca jej się osobom szczególnie aktywnym w życiu, np. sportowcom.

Podobnie sytuacja wygląda z białkiem roślinnym, które nie jest tak bogatym źródłem aminokwasów jak te pochodzące z produktów zwierzęcych, niezbędne do właściwego funkcjonowania. Na uwagę zasługuje również deficyt witamin D i B12, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, czy niedobór wapnia i żelaza. Bardzo ważne jest, aby dietę wegetariańską wspierać odpowiednią suplementacją.