Dlaczego warto czytać poezję?

Szukając powodów, dlaczego poezja współcześnie nie jest zbyt chętnie wybierana przez czytelników, można by rzec, że ma ona po prostu zły PR. Nasze pierwsze doświadczenia z wierszami zazwyczaj wynosimy z lekcji języka polskiego, gdzie uczą nas raczej czytania polegającego na wstrzeleniu się z odpowiedzią w myśli przekazane przez autora lub klucz interpretacyjny.

O ile samo poprawne odczytanie treści i wartości tekstu nie jest niczym złym, o tyle brak pogłębienia i wywołania w sobie kreatywnych skojarzeń sprawia, że wiele tracimy już na samym początku czytania. Szczególnie, że utwory omawiane w szkołach to najczęściej wiersze najgłośniejszych poetów swoich czasów, których dzieła nie należą do najprostszych.

A czytanie wierszy powinno być prostsze i przede wszystkim odbierane emocjami, czyli w taki sam sposób, jak zostały napisane. Rolą poety jest, by zmieścić jak najwięcej treści w jak najmniejszej liczbie słów, więc żeby naprawdę poznać wiersz, trzeba dosłownie go poczuć.

Zaleta zwięzłości

Przez ostatnie lata mogliśmy zauważyć ogólny spadek czytelnictwa. Z drugiej strony współcześnie jesteśmy bombardowani wieloma informacjami i możliwościami dostępu do przeróżnych tekstów. Gdy dodamy do tego, że często czytamy coś w biegu, w drodze do pracy, na uczelnię, można dojść do wniosku, że lepiej sprawdzają się krótkie formy. Patrząc z tej perspektywy, poezja wydaje się idealnym rozwiązaniem.

Bardzo duża część wierszy zajmuje tylko stronę tekstu. Jest to objętość, którą na pewno każdy z nas jest w stanie przyswoić, nawet w niepełnym skupieniu, jakie panuje np. w komunikacji miejskiej. Inną cechą poezji jest też to, że dość szybko dąży do sedna, często jest napisana na zasadzie błyskotliwej myśli. Naprawdę nie potrzeba dużo wysiłku, aby choć na moment przenieść się do innego świata.

Co więcej, do wierszy można wielokrotnie wracać i interpretować je na nowo. Czytanie staje się wówczas wędrówką w głąb siebie, dzięki której możemy zauważyć nasze wewnętrzne zmiany, a zapamiętane utwory mogą towarzyszyć nam nawet przez całe życie. Wynika to także z tego, że poezja nigdy się nie starzeje – jej uniwersalność sprawia, że wiersz napisany kilkadziesiąt lat temu potrafi doskonale opisywać czasy obecne.

Zmiana perspektywy

Żyjąc w pośpiechu, często nie zauważamy piękna, które nas codziennie otacza. To kolejny powód, dlaczego warto sięgnąć po poezję, bo to właśnie ona potrafi uwrażliwić nas na teraźniejszość, w której żyjemy, i wyostrzyć naszą spostrzegawczość na świat skrywający wiele tajemnic. Wiersze są konstruowane w taki sposób, aby pokazać oczywiste rzeczy w nieoczywisty sposób. Dzięki temu pobudzamy również naszą wyobraźnię i kreatywność, co przekłada się także na relacje z innymi ludźmi. Łatwiej jest nam wyrażać emocje i uczucia.

Wspaniałą cechą poezji jest też to, że składa się z wieloznaczności. Podczas czytania wierszy możemy je różnie interpretować, w zależności od kontekstu, czasu i miejsca. Jednocześnie to właśnie w poezji można zobaczyć, jak ważne jest każde słowo, jakiego nabiera znaczenia i jak specjalnie zostało użyte, by podkreślić wartość przekazywanej treści.

Wreszcie poezja ma przede wszystkim właściwości kojące. Sprawdza się praktycznie przy każdej okazji, bez znaczenia w jakim nastroju akurat się znajdujemy. Jest świetnym pomysłem na zabranie w podróż czy do popołudniowej kawy, kiedy chcemy nacieszyć się chwilą przerwy dla siebie.

Tajemnicę czytania poezji można zakończyć słynnymi słowami Johna Keatinga ze Stowarzyszenia Umarłych Poetów: „Czytamy poezję, bo należymy do gatunku ludzkiego. A gatunek ludzki przepełniony jest namiętnościami! Oczywiście, medycyna, prawo, bankowość to dziedziny niezbędne, by utrzymać nas przy życiu. Ale poezja, romans, miłość, piękno? To wartości, dla których żyjemy”.

Mariusz Białkowski