Czerwona zorza – kilka słów o rewolucji październikowej.

Jesień dla wielu kojarzyć może się z melancholią, na którą wpływ ma ponura aura i przygotowywanie się świata do nadchodzącej zimy. Dawno temu, pewna jesień przygotowała wielkie mocarstwo do zimy, która nadal nie jest w stanie w pełni ustąpić wiośnie w sercach i umysłach mieszkańców tego państwa.

Mowa o Rosji, w której niedługo obchodzone będą obchody wybuchu rewolucji październikowej (wg. kalendarza juliańskiego nastąpiło to z 24 na 25 października 1917, co w przeliczeniu na obowiązujący u nas kalendarz gregoriański odpowiada nocy z 6 na 7 listopada). Jest to według niektórych jedno z najważniejszych wydarzeń XX wieku, gdyż wywarło długofalowy wpływ na życie i wygląd tego kraju oraz krajów z nim sąsiadujących. Jego skutki nadal są widoczne w naszych czasach, a jednym ze skutków najsmutniejszych jest śmierć wielu milionów ofiar systemu, który od tamtej pamiętnej nocy zaczęto wprowadzać. 

Widmo komunizmu

Jak w przypadku pozostałych istotnych wydarzeń, należy przyjrzeć się ich genezie, gdyż powrót do źródeł zjawisk pomaga nam je lepiej je zrozumieć. 

Idee socjalistyczne i komunistyczne przenikały na teren Cesarstwa Rosyjskiego od samego początku ich istnienia. Rosja jako kraj pełen korupcji, patologii w systemie administracyjnym i prawnym budziła w dotkniętych biedą, podatnych na wywrotowe idee inteligentach rosnącą frustrację i podatność na konflikty z aparatem państwowym. Atrakcyjny socjalizm i komunizm wydawał się być odpowiedzią na wiele problemów trawiących państwo i społeczeństwo, współgrając jednocześnie z porywczością rosyjskiej duszy. Karol Marks, autor manifestu komunistycznego i twórca tzw. socjalizmu naukowego stwierdził, że komunizm nie powinien nigdy rozwinąć się w Rosji, gdyż grozi to tragedią. Jak pokazała historia, nie mylił się.

Rewolucja 1905 roku i słabnąca pozycja caratu dała siłę środowiskom postępowym, ośmielając je do dalszej aktywności. I wojna światowa była doświadczeniem wyniszczającym rosyjski lud i pomimo akcji propagandowych skierowanych przeciwko Niemcom i zagrzewających do wysiłku wojennego, społeczeństwo odczuwało wszystkie klęski na froncie, które ponosiła rosyjska armia. Wywiad niemiecki, chcąc osłabić wschodnie imperium, aktywnie działał na rzecz wsparcia najradykalniejszych środowisk, aby poprzez zwrócenie uwagi władzy na wewnętrznych zamieszkach, zmusić Rosję do wycofania się z wojny. Jednoczesne działania rosyjskiej władzy, jak i państwa niemieckiego obniżały zaufanie do monarchii – żona cara Mikołaja II, Aleksandra Fiodorowna, ze względu na jej powiązania rodzinne podejrzewana była o spiskowanie z Niemcami, a jej relacja z tajemniczym mnichem Rasputinem ośmieszała carską parę monarchów przed całym narodem. Sprowadzony do roli rogacza i politycznego nieudacznika car, który w oficjalnej ideologii władzy odpowiadał tylko przed Bogiem, stawał się w oczach prostych Rosjan kotwicą ciągnącą państwo na dno. 

W wyniku rewolucji lutowej obalono carat i po początkowych próbach reformy państwa w duchu liberalnym i republikańskim, zagrać miał kolejny, mroczniejszy akord rewolucyjnej drogi Rosji.

Złowieszcza zorza 

Powiadano w Petersburgu, że o zmroku dało się słyszeć strzały pochodzące od strony rzeki Newy, skierowane w stronę symbolu ucisku robotniczego ludu, jakim był Pałac Zimowy – siedziba carów. Wystrzał ten miał dać sygnał proletariuszom, że nadszedł czas rewolucji, czas zemsty i zmiany. Tak w każdym razie głosiła komunistyczna propaganda począwszy od 10 rocznicy rewolucji. 

W wyniku afer związanych z radykałami, urzędujący wówczas Rząd Tymczasowy postanowił rozprawić się z nimi i wykluczyć z przestrzeni publicznej. Podjęto decyzję o zamknięciu gazet przez nich wydawanych i wymianie garnizonów w Petersburgu na niesprzyjające radykałom. Przyspieszyło to jednak tylko wybuch rewolucji. Bolszewicka Organizacja Wojskowa 24 października zajęła strategiczne miejsca w Petersburgu, a przedstawiciele Rządu Tymczasowego w popłochu opuścili stolicę. Stolica w bardzo krótkim czasie znalazła się w rękach radykałów. Skutkiem tych wydarzeń było zakończenie trwania systemu dwuwładzy w Rosji i przejęcie władzy przez bolszewików, na czele których stał Włodzimierz Lenin.

Zdominowanie struktur przez bolszewików pozwoliło na podporządkowanie państwa ich wizji. Spełnił się cel Niemiec, gdyż rewolucyjna Rosja wycofała się z działań wojennych. Za sprawą państwa rosyjskiego komunizm przenikał przez XX wiek na cały świat. Ekspansję na zachód zatrzymała przegrana bolszewików w 1920 roku z polskimi oddziałami, ale począwszy od agresji 17 września 1939 roku i do naszego kraju wlała się ta pożoga.

Parę miesięcy po rewolucji październikowej, w Jekaterynburgu rozległ się odgłos najsmutniejszego akordu tych dni – odgłos strzałów definitywnie kończących nie tylko życie imperatorskiej rodziny, ale też erę tradycyjnego caratu, a rozpoczynające samodzierżawie w nowej, czerwieńszej wersji.