Cyberbullying – jak zapobiegać przemocy w sieci?

Życie w sieci internetowej daje wiele możliwości. Z jednej strony może stanowić doskonałe źródło wiedzy, a z drugiej nieść ze sobą ogromne niebezpieczeństwo. Niestety obecnie media społecznościowe nie są już tylko przestrzenią do nauki i rozrywki, lecz również swoistą platformą cyberprzemocy, która przejawia się w różnych formach.

Jak rozpoznać cyberprzemoc?

Cyberprzemoc (z ang. cyberbullying) to rodzaj przemocy wykorzystujący nowoczesne technologie informacyjne oraz komunikacyjne, głównie internet oraz urządzenia cyfrowe, takie jak smartfony, komputery czy tablety. To jedna z najgroźniejszych form ataków internetowych, ponieważ wykorzystuje brak pewności siebie lub kompleksy ofiary w celu jej psychicznego upokorzenia. Ofiarami takich zachowań są już nie tylko młodzi ludzie, lecz coraz częściej także osoby dorosłe.

Cyberbullying odbywa się z reguły za pośrednictwem mediów społecznościowych, wiadomości tekstowych, forów internetowych, gdzie internauci mogą przeglądać i udostępniać różne treści. 

Przykładami takich ataków są: publikowanie cudzych zdjęć i filmów bez zgody, nękanie, grożenie, szantażowanie, wykluczanie z grup online, stosowanie mowy nienawiści czy podszywanie się pod kogoś. Wirtualni napastnicy ukrywają się zwykle pod pseudonimami, choć niekiedy zdarza się, że nie kryją się ze swoją tożsamością, bo wiedzą, że ofiara ze strachu nic nie będzie w stanie im zrobić. Z reguły napastnicy publikują treści, których w rzeczywistości nie odważyliby się poruszyć.

Skutki wirtualnej przemocy

Rozwój technologii oraz swobodny dostęp do internetu często skutkują zaburzeniem proporcji pomiędzy relacjami budowanymi w realnym życiu a tym wirtualnym. Ta nowoczesna forma przemocy może zostawiać po sobie rany w psychice, które goją się znacznie trudniej niż rany na ciele. Osoba nękana nigdzie nie czuje się bezpiecznie. Cyberbullying potrafi być bardzo szkodliwy, a w najgorszym wypadku doprowadzić nawet do śmierci ofiary. 

Do najbardziej widocznych objawów cyberprzemocy zalicza się: brak kontaktów towarzyskich, ciągłe zamyślenie, bezsenność, niewyjaśniony lęk, utratę poczucia własnej wartości, brak zainteresowania czymkolwiek, ataki paniki czy strach widoczny na twarzy ofiary. 

Całkowite powstrzymanie internetowej agresji jest praktycznie niemożliwe. Trudno powstrzymać opublikowane treści szkodzące ofierze, ponieważ procedura ich usunięcia przez administratorów jest czasochłonna i złożona. Zanim zostaną one usunięte, istnieje ryzyko, że ktoś je już skopiował i rozpowszechnił dalej, a to oznacza, że nadal krążą w sieci i ich trwałe usunięcie jest w zasadzie niemożliwe.

Jak nie zostać ofiarą agresji?

Każdy użytkownik urządzeń cyfrowych oraz internetu może stać się ofiarą cyberprzemocy. Najprostszym rozwiązaniem uniknięcia tego zjawiska byłoby całkowite zrezygnowanie z mediów społecznościowych i wszelkich komunikatorów, jednak jest to bardzo skrajne rozwiązanie. Szczególnie ważne jest to, by osobie dotkniętej taką formą przemocy udzielić odpowiedniego wsparcia, np. w postaci szczerej, bezpośredniej rozmowy. 

W razie potrzeby warto skorzystać z pomocy psychologa, który pomoże poradzić sobie ze spadkiem samooceny lub lękami. Nie można bagatelizować problemu, gdyż pozostawienie ofiary bez wsparcia może mieć dramatyczne skutki.

Jeśli sytuacja nie ulegnie poprawie, to sprawę należy zgłosić na policję, ponieważ cyberprzemoc jest karalna. Zgromadzenie dowodów takich jak maile, SMS-y, zrzuty ekranu czy filmy mogą być pomocne w szybszym ustaleniu sprawcy. Trzeba także powstrzymać ofiarę od próby odwetu, gdyż mogłoby to pogorszyć sytuację. Na przemoc nie wolno odpowiadać tym samym. 

Z pozoru niewinny żart może stać się cyberprzemocą, dlatego trzeba uważać na treści publikowane w internecie. Warto pamiętać o tym, że każdy człowiek ma inny poziom wrażliwości i to, że dla jednej osoby jakiś komentarz jest śmieszny, nie oznacza, że dla innej  nie będzie obraźliwy.