Backup danych – jak skutecznie tworzyć kopie zapasowe?

Jedną z nieprzyjemnych rzeczy, które mogą przytrafić się każdemu użytkownikowi komputera, jest utrata danych. Może do niej dojść na wiele sposobów. Aby chronić się przed tym przykrym zdarzeniem, ważne jest regularne tworzenie kopii zapasowych plików, na których nam szczególnie zależy. 

Czym jest backup danych i dlaczego jest tak ważny?  

Backup (z ang.), to inaczej kopia bezpieczeństwa lub kopia zapasowa danych zapisanych na komputerze czy urządzeniu mobilnym. Wykonuje się ją po to, by zabezpieczyć i odzyskać ważne dane w razie ich utraty na skutek awarii urządzenia, kradzieży, ataku złośliwego oprogramowania czy przypadkowego usunięcia. Kopie zapasowe obejmują zarówno dane firmowe, jak i prywatne, które są przechowywane na komputerach stacjonarnych, laptopach i urządzeniach mobilnych. Backup’em można objąć zarówno pojedyncze pliki, foldery, jak i całe bazy danych.  

W branży IT popularne jest powiedzenie, że ludzie dzielą się na tych, którzy już robią kopie zapasowe i na tych, którzy dopiero będą je robić. Historia tego powiedzenia jest taka, że niestety przedsiębiorcy często decydują się na backup danych firmowych dopiero po ich pierwszej utracie. Warto pamiętać o tym, by nie mylić ze sobą pojęć: kopia bezpieczeństwa i archiwizacja danych. Pojęcia te nie są tożsame. Celem backup’u jest zapewnienie możliwości odtworzenia ważnych danych w razie ich utraty. Z kolei zadaniem archiwizacji jest oddzielenie starszych, sporadycznie używanych plików od tych nowych, często używanych i przeniesienie ich na inny nośnik.  

Brak zastosowania właściwych zabezpieczeń danych, może prowadzić do poważnych konsekwencji. Przykładowo, dla przedsiębiorstw dane są kluczowym zasobem, dlatego ich utrata może spowodować przestój w działalności, a w efekcie straty finansowe, które mogą nawet kilkukrotnie przewyższyć koszty wdrożenia systemu backup’u. 

Jak tworzyć kopie zapasowe? 

Backup może być wykonany na dwa sposoby: 

⦁ online – poprzez wysłanie kopii zapasowej na serwer w chmurze lub przy użyciu serwera kopii zapasowych; prędkość ich przesyłania uzależniona jest od parametrów sieci; 

⦁ lokalnie – poprzez zgranie kopii na dysk zewnętrzny, USB, kartę pamięci lub inny nośnik; takie nośniki powinny być odpowiednio zabezpieczone, np. poprzez szyfrowanie plików. 

Zdarza się, że w niektórych miejscach, takich jak np. banki, kopie zapasowe wykonywane są poprzez tradycyjny wydruk. Dzięki temu, dane dotyczące klientów nie są dostępne dla cyberprzestępców. Warto pamiętać o tym, że inne podejście w kwestii zabezpieczania danych powinny stosować osoby fizyczne, a inne firmy oraz instytucje, które tworzą i gromadzą mnóstwo ważnych danych, zarówno z punktu widzenia prowadzonej przez nich działalności, jak i przepisów prawnych, np. RODO. W takim przypadku, należy stosować bardziej zaawansowane narzędzia do tworzenia kopii zapasowych, które pozwolą zautomatyzować i przyspieszyć ten proces. Do przechowywania backup’u stosuje się przede wszystkim taśmy magnetyczne oraz dyski HDD/SDD. 

Rodzaje backup’u  

Wybór odpowiedniego sposobu dokonania kopii bezpieczeństwa zależy od sytuacji i potrzeb użytkownika. Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje kopii zapasowych: 

⦁ kopia pełna – polega na skopiowaniu wszystkich dostępnych plików, folderów, a nawet całego dysku czy systemu;  

⦁ kopia przyrostowa – polega na powielaniu tylko tych plików, które zostały utworzone lub zmodyfikowane od momentu wykonania poprzedniej dowolnej kopii;  

⦁ metoda różnicowa – jest podobna do metody przyrostowej z tą tylko różnicą, że przechowuje pliki dodane i zmienione od czasu utworzenia ostatniej kopii całkowitej. 

Robiąc backup, warto pamiętać o kilku zasadach: 

1. Rób kopie zapasowe systematycznie. 

2. Korzystaj z różnych nośników danych. 

3. Staraj się tworzyć kopie zapasowe automatycznie. 

4. Zgrywaj dane nie tylko z laptopów i komputerów, ale też z urządzeń mobilnych. 

5. Aktualizuj oprogramowanie oraz rozwiązania, których używasz.